خشکی و گرفتگی کمر | بررسی علت و روش‌های درمان

برخی از شایع ترین علل سفتی و گرفتگی کمر، اسپاسم عضلانی یا آرتروز ستون فقرات، به ویژه در ناحیه کمر است. گرفتگی عضلات هم ممکن است در اثر یک حادثه یا انجام نادرست یک حرکت ورزشی ایجاد شود.

گرفتگی در کمر یا گردن، تحرک فرد را محدود می‌کند و همچنین می‌تواند منجر به منقبض شدن عضلات در شانه یا حتی سردرد تنشی شود و همه این موارد کیفیت زندگی فرد را پایین آورده و در انجام فعالیت‌های روزانه مشکل ایجاد می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل نامعلوم گرفتگی کمر بپردازیم و درمان‌های مناسب را به شما ارائه دهیم.

علت خشکی و گرفتگی کمر چیست ؟

گرفتگی کمر معمولاً به دلیل اسپم عضلانی، آرتروز یا تعداد بیشماری از بیماری‌ها ایجاد می‌شود. در ادامه بیشتر به علل گرفتگی کمر اشاره می‌شود:

وضعیت نامناسب بدن (نشستن و راه رفتن نادرست)

قرار گرفتن در وضعیت بدنی نامناسب، باعث ایجاد فشار بیش از حد به دیسک‌های ستون فقرات می‌شود و نیز می‌تواند عامل ضعف عضلات پشت کمر هم باشد. وضعیت بدنی نامناسب می‌تواندجریان خون و مواد مغذی به بافت‌های ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل را می‌توانید به راحتی و با اصلاح وضعیت نشستن اصلاح کنید، برای این کار طوری بنشینید که بالا تنه با ران‌ها زاویه قائمه بسازد. این کار گردش خون و مواد مغذی را به ستون فقرات و عضلات پشت کمر، بهبود می‌بخشد. انجام این کار عضلات میان تنه را تقویت می‌کند.

به طور کلی نشستن طولانی مدت باعث سفتی و گرفتگی کمر می‌شود. در نتیجه انجام حرکت ورزشی مناسب می‌تواند بعد از یک روز کاری، وضعیت عضلات کمر را بهبود ببخشد.

کشیدگی عضلات یا تاندون‌ها

کشیدگی نوعی آسیب است که ممکن است عضله یا تاندون‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. رباط‌های ستون فقرات و عضلات کمر، ممکن است به دلایل مختلفی دچار کشیدگی شوند یا اینکه تحت فشار قرار بگیرند. این حالت ممکن است در اثر سقوط از ارتفاع یا ضربه ناگهانی ایجاد شود و حتی ممکن است با جا به جایی مفصل همراه باشد. بلند کردن وسایل سنگین به شیوه نادرست هم ممکن است باعث کشیدگی عضلات شود.

استفاده طولانی مدت از یک عضله یا انجام حرکات تکراری هم می‌تواند به عضلات فشار وارد کند و گرفتگی‌های مزمنی را ایجاد کند. سایر عواملی که خطر کشیدگی یا گرفتگی کمر را افزایش می‌دهند عبارتند از گودی بیش از حد کمر، اضافه وزن یا ضعف عضلات کمر و شکم.

آرتریت

آرتروز یکی از شایع‌ترین علل سفت شدن کمر در بسیاری از افراد است. آرتروز نوعی التهاب مفاصل است که موجب درد و سفتی مفاصل شده و با مرور زمان بدتر می‌شود. اگر در کمر خود احساس سفتی دارید، ممکن است به آرتریت روماتوئید، نوعی آرتروز که صرفا ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مبتلا شده باشید.

استئوآرتریت که به آن آرتریت فاست نیز گفته می‌شود، شایع ترین شکل آرتروز ستون فقرات است. این وضعیت در اثر ساییدن مفاصل به هم همراه بوده و به مرور باعث سفتی کمر می‌شود. استئوآرتریت به آرامی غضروف بین مفاصل را می‌شکند و در نتیجه التهاب و درد شدیدی را در مفاصل ایجاد می‌کند. اگر در گذشته از ناحیه کمر آسیب دیده اید، ممکن است به آرتریت دژنراتیو ستون فقرات دچار شوید.

دیسک کمر

دیسک‌های ستون فقرات، در واقع صفحه‌های ضربه گیری هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند. وظیفه اصلی دیسک‌ها، توزیع فشار در ستون فقرات است. با افزایش سن، برخی از دیسک‌ها دچار تغییراتی می‌شوند و به مرور تحلیل می‌روند؛ در نتیجه عملکرد آن‌ها کاهش می‌یابد.

از جمله اتفاقاتی که در طی تحلیل رفتن دیسک صورت می‌گیرد، می‌تواند به از دست رفتن آب موجود در غضروف‌ها اشاره کرد. این تغییرات به طور کلی باعث سفتی ستون فقرات می‌شود، این حالت بیشتر در حین خم شدن احساس می‌شود.

سیاتیک

اگر ریشه عصب در محل ستون فقرات دچار التهاب یا آسیب شود، درد سیاتیک ایجاد می‌شود. این التهاب عصبی معمولا باعث ایجاد دردی می‌شود که در ساق ا احساس می‌شود، این حالت تحت عنوان رادیکولوپاتی کمری شناخته می‌شود. این وضعیت ممکن است بسیار خطرناک باشد.

خشکی و گرفتگی عضلات همسترینگ

ممکن است بپرسید که عضلات ران چه ربطی به گرفتگی کمر دارد. همسترینگ یک عضله کوتاه است که به کمر متصل می‌شود. اگر این عضله دچار گرفتگی یا آسیب شود، می‌تواند بر گودی کمر اثر بگذارد. این حالت ارتباط درست ستون فقرات با لگن را مختل می‌کند و باعث سفتی و گرفتگی کمر می‌شود. گرفتگی عضلات همسترینگ را می‌توان با حرکات کششی مناسب درمان کرد.

انقباض عضلات فلکسور لگن

فلکسورهای لگن ماهیچه‌های اطراف بالای ران هستند که قسمت بالایی ساق را به باسن متصل می‌کنند. این حالت ممکن است در اثر نشستن طولانی مدت یا انجام فعالیت‌هایی مانند دوچرخه سواری یا دویدن ایجاد شود. سفت شدن فلکسورها باعث ایجاد کشش در لگن می‌شوند و در نتیجه درد و سفتی در قسمت پایین کمر ایجاد می‌شود.

علائم همراه با خشکی کمر

علاوه بر سفتی، گرفتگی کمر با علائم دیگری هم همراه است:

• درد: درد شایع‌ترین علامت گرفتگی کمر است. درد ممکن است مبهم یا شدید باشد؛ همچنین ممکن است درد در یک نقطه متمرکز باشد یا اینکه به نواحی مختلف انتشار یابد.
• محدود شدن دامنه حرکتی: گرفتگی کمر، معمولا باعث محدود شدن حرکات ستون فقرات می‌شود و انجام حرکاتی مثل خم شدن و چرخیدن دشوار می‌شود.
• اسپاسم عضلانی: در گرفتگی کمر، ممکن است عضلات کمر دچار اسپاسم شوند و درد ناگهانی را ایجاد کنند.
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن: اگر گرفتگی کمر در اثر فشرده شدن عصب ایجاد شده باشد، ممکن است فرد بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن را در کمر، باسن و پاها احساس کند.
• ضعف: احساس ضعف در عضلات کمر، در اثر گرفتگی کمر طبیعی است. این حالت انجام کار‌های روزمره را دشوار می‌کند.
• خستگی: فشار مداوم بر روی ماهیچه‌های کمر می‌تواند باعث خستگی و فرسودگی شود و انجام فعالیت‌های عادی را دشوار کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• اگر گرفتگی کمر بیش از چند هفته طول بکشد.
• اگر گرفتگی کمر به شدت فعالیت‌های روزانه شما را مختل می‌کند.
• اگر گرفتگی و سفتی کمر در هنگام صبح بسیار شدید است.
• اگر علاوه بر گرفتگی در عضلات یا مفاصل هم احساس درد می‌کنید.
• اگر آرتروز دارید یا اینکه علائم شما بدتر شده است.

اگر درد و گرفتگی کمر در اثر آسیب ایجاد شده یا اینکه فعالیت‌های روزانه شما را مختل می‌کند، حتما به پزشک مراجعه کنید.

درمان نکردن خشکی کمر چه عوارضی دارد؟

اگر گرفتگی کمر درمان نشود، می‌تواند منجر به ناراحتی و درد مزمن شده و دامنه حرکتی را محدود کند. همچنین ممکن است گرفتگی کمر نشانه یک بیماری زمینه‌ای مثل، فتق دیسک، آرتروز یا تنگی کانال نخاعی باشد و به درمان فوری نیاز داشته باشد.

نادیده گرفتن سفتی کمر ممکن است باعث وخیم شدن شرایط شود و عوارض دیگری مانند اسپاسم عضلانی، کاهش انعطاف پذیری و مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه را ایجاد کند.

تشخیص خشکی کمر

برای تشخیص سفتی کمر، پزشک معمولاً یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و در مورد علائم، سابقه پزشکی و هر فعالیتی که ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن سفتی کمر شما شده باشد، سؤال می‌کند. همچنین پزشک آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن را برای کمک به شناسایی علت اصلی سفتی کمر تجویز می‌کند.

در طول معاینه فیزیکی، پزشک وضعیت، دامنه حرکتی و قدرت عضلات کمر را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است پزشک آزمایشاتی را برای بررسی آسیب یا فشار عصبی انجام دهد، مانند تست بلند کردن پا به طور مستقیم.

درمان خشکی کمر

درمان‌های متعددی برای سفتی کمر وجود دارد و شناسایی علت اصلی سفتی کمر برای تعیین موثرترین درمان مهم است. در ادامه به چند مورد از درمان‌های گرفتگی کمر اشاره می‌شود.

درمان‌های مقدماتی و خانگی

معمولا اولین روش درمان، استفاده از دارو‌های بدون نسخه برای کنترل درد است. برخی از این روش‌های عبارتند از:

• استفاده از داروهای مسکن مانند استامینوفن و آسپرین
• مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن
• سرما درمانی یا گرما درمانی
• معمولا در این صورت ورزش‌های کم تحرک مثل پیاده روی، شنا یا یوگا توصیه می‌شوند.

این درد‌ها برای زمانی هستند که درد و التهاب همچنان خفیف است اما در صورتی که دردتان مزمن و شدیدتر شد حتما برای درمان اصولی به متخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یک روش درمانی مکمل است که در آن بافت‌های نرم بدن با حرکات دست ماساژ داده می‌شوند. هدف از ماساژ درمانی تأثیرگذاری بر تغییرات سلولی در بافت‌های نرم است که باعث بهبودی، کاهش درد و بهبود سلامت کلی می‌شود.

در قسمت تحتانی کمر، ماساژ درمانی بر سیستم‌های عضلانی و اسکلتی در لایه‌های سطحی و عمیق تأثیر می‌گذارد تا بهبودی را سرعت بخشیده و درد را کاهش دهد. همچنین ماساژ دادن سطح اندورفین، سروتونین و دوپامین را افزایش می‌دهد: این هورمون‌ها به کاهش درد، تنظیم خواب و بهبود خلق و خو و افزایش آرامش کمک می‌کنند.

فیزیوتراپی

بهترین راه برای درمان گرفتگی کمر، درمان‌های محتاطانه است. یکی از این درمان‌ها فیزیوتراپی نام دارد که ترکیبی از تمرینات کششی و قدرتی است و باعث افزایش مقاومت عضلات کمر می‌شود. توجه داشته باشید که هرگز نباید این تمرینات را بدون نظرات فیزیوتراپیست انجام دهید؛ چون ممکن است به خودتان آسیب بزنید.

در ادامه به چند مورد از ورزش‌های موثر اشاره می‌شود: