بیوفیدبک یک درمان غیر تهاجمی است که می‌تواند برای درمان بی اختیاری ادرار مورد استفاده قرار بگیرد. این روش به افراد آموزش می‌دهد که چگونه ماهیچه‌هایی را که از مثانه و مجرای ادرار حمایت می‌کنند، کنترل و تقویت کنند؛ این کار باعث بهبود کنترل ادرار و کاهش دوره‌های بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
عضلات کف لگن در عملکرد درست مثانه دخیل هستند و بیوفیدبک روی این عضلات تمرکز می‌کند. عضلات کف لگن در قاعده لگن و در زیر مثانه قرار دارند. در این مقاله به روش درمان بی‌اختیاری ادرار با بیوفیدبک و مزایای این روش پرداخته می‌شود.
درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک
بیوفیدبک یک روش درمانی است که در درمان بسیاری از شرایط رایج از جمله بی‌اختیاری ادرار موثر است. بی اختیاری ادرار ناتوانی در کنترل مثانه است و منجر به نشت ادرار می‌شود.
در طی بیوفیدبک، الکترود‌هایی به عضلات لگن، اسفنکتر لگن و عضله واژن متصل می‌شود؛ این الکترود‌ها پاسخ‌های فیزیولوژیکی مغز را ثبت کرده و روی صفحه نمایش به اجرا درمی‌آورند. سپس پزشک، یکسری تمرینات را به بیمار آموزش می‌دهد که با کمک آن‌ها می‌توان پاسخ‌های فیزیولوژیکی مغز را اصلاح کرد. این کار به تدریج به بیمار کمک می‌کند که بتواند به طور مستقیم پاسخ‌های مغز را کنترل کند. از ابزارهای ویژه‌ای برای نظارت بر ماهیچه‌هایی که خروجی ادرار را کنترل می‌کنند نیز در طی درمان بیوفیدبک برای بی‌اختیاری ادرار استفاده می‌شود. هدف از این درمان، این است که بیمار با تقویت عضلات این ناحیه و نیز کنترل روانی، بتواند از نشت ادرار جلوگیری کند.
مزایای استفاده از بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار
در ادامه به برخی از مزایای استفاده از روش بیوفیدبک برای درمان بی‌اختیاری ادرار اشاره می‌شود:
- افزایش آگاهی: بیوفیدبک می‌تواند به افراد کمک کند تا از ماهیچه‌های کف لگن و کنترل خود بر آن‌ها آگاهی بیشتری پیدا کنند. این کار برای افرادی که در تمرکز بر روی عضلات مختلف و منقبض و منبسط کردن آن‌ها، مشکل دارند مناسب است.
- بهبود عملکرد عضلات: با بیوفیدبک، افراد می‌توانند یاد بگیرند که عضلات کف لگن خود را تقویت و کنترل کنند، این کار می‌تواند به کاهش دفعات و شدت دوره‌های بی‌اختیاری ادرار کمک کند.
- درمان شخصی سازی شده: با بیوفیدبک می‌توان یک برنامه شخصی برای هر فرد تهیه کرد، زیرا حسگرها بازخورد دقیق عضلات را در هنگام فعالیت‌های مختلف ثبت می‌کنند و این عامل به تعیین مناسب‌ترین تمرینات برای هر فرد کمک می‌کند.
- غیر تهاجمی: بیوفیدبک یک گزینه درمانی غیر تهاجمی است که در آن از دارو یا جراحی استفاده نمی‌شود.
- مقرون به صرفه: در مقایسه با درمان‌های دیگر، مانند جراحی یا دارو، بیوفیدبک به طور کلی یک گزینه مقرون به صرفه است.
به طور کلی، بیوفیدبک یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای بی‌اختیاری ادرار است، به ویژه هنگامی که با درمان‌های دیگر مانند تمرینات عضلات کف لگن ترکیب شود. باید حتما با یک پزشک مشورت کنید تا بدانید که بیوفیدبک برای شرایط خاص شما مناسب است یا خیر و طبق راهنمایی‌های پزشک درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک را شروع کنید.
چه افرادی کاندیدای مناسبی برای درمان بی اختیاری ادرار با نوروفیدبک هستند؟
افرادی کاندید مناسبی برای درمان بی‌اختیاری ادرار با بیوفیدبک هستند که:
- بی اختیاری ادرار استرسی داشته باشند. بی اختیاری ادرار استرسی وضعیتی است که در آن نشت غیر ارادی ادرار در حین فعالیت بدنی مانند سرفه، عطسه، خندیدن یا ورزش رخ می‌دهد.
- بی اختیاری ادرار فوری داشته باشند. بی اختیاری ادرار فوری وضعیتی است که در آن فرد یک میل ناگهانی و شدید برای ادرار کردن را تجربه می‌کند که ممکن است منجر به نشت غیر ارادی ادرار شود.
- افرادی که جراحی لگن انجام داده‌اند.
- کسانی که در تمرینات عضلات کف لگن مشکل دارند.
- افرادی که روش‌های درمان غیرتهاجمی را ترجیح می‌دهند.
با وجود اینکه بیوفیدبک به طور کلی یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای بی اختیاری ادرار در نظر گرفته می‌شود، اما ممکن است برای همه مناسب نباشد.
افرادی که نمی‌توانند از بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده کنند:
- کسانی که مشکل بی‌اختیاری شدید با یک علت زمینه‌ای جدی دارند که نیاز به جراحی دارد.
- افراد بالای ۸۰ سال
- افراد مبتلا به اختلال روانی
- کسانی که اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر دارند.
- افراد مبتلا به عفونت ادراری مداوم
- افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده
آمادگی های لازم قبل از درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک
اگر برای درمان بی‌اختیاری ادرار، قصد استفاده از روش بیوفیدبک را دارید باید این چند مرحله را طی کنید:
- مقدار زیادی آب بنوشید: قبل از جلسه بیوفیدبک، نوشیدن مقدار زیادی آب برای اطمینان از پر بودن مثانه لازم است. این کار تشخیص تغییرات در عملکرد مثانه را در طول جلسه آسان‌تر می‌کند.
- اجتناب از کافئین: کافئین مثانه را تحریک کرده و تکرر ادرار و فوریت ادرار را افزایش می‌دهد، بنابراین بهتر است قبل از جلسه بیوفیدبک از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین خودداری کنید.
- لباس راحت بپوشید: لباس‌های راحت و گشاد بپوشید که امکان دسترسی به ناحیه لگن را فراهم می‌کند، زیرا حسگرها باید روی پوست قرار گیرند.
- برای انجام تمرینات آماده باشید: در طول جلسه بیوفیدبک، احتمالاً از شما خواسته می‌شود که تمرینات عضلات کف لگن را انجام دهید. این ورزش‌ها را در خانه تمرین کنید تا بیشتر با آن‌ها آشنا شوید و برای جلسه آماده شوید.
نحوه درمان بی اختیاری ادرار با نوروفیدبک
انواع مختلفی از بیوفیدبک وجود دارد، اما در یکی از این روش‌ها یک پروب در واژن (برای زنان) یا مقعد (برای مردان) وارد می‌شود. فشاری که در حین انجام ورزش‌های لگن به پروب وارد می‌شود، برای روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می‌شود.
پزشک به شما آموزش می‌دهد که چگونه و چه زمانی باید عضلات خود را منقبض کنید تا کنترل موثری بر مثانه خود داشته باشید. ابتدا می‌توانید از صفحه نمایش به عنوان راهنما استفاده کنید و بعد از مدتی صفحه نمایش خاموش شده تا شما بتوانید به خودتان متکی باشید.
همانطور که عضلات کف لگن خود را منقبض می‌کنید، می‌توانید ببینید که در اطراف مثانه و روده شما چه اتفاقی می‌افتد. پس از مشاهده عملکرد عضلات روی صفحه نمایش، پزشک می‌تواند نحوه انقباض عضلات شما را تصحیح کند.
مراقبت های بعد از درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک
پس از یک جلسه بیوفیدبک، باید تمرینات و تکنیک‌های آموخته شده در طول جلسه را در خانه ادامه دهید. این کار می‌تواند شامل انجام تمرینات عضلات کف لگن، مانند تمرینات کگل و ردیابی فراوانی و شدت دوره‌های بی‌اختیاری ادرار باشد.
علاوه بر بیوفیدبک، سایر گزینه‌های درمانی برای کنترل بی‌اختیاری ادرار ممکن است شامل دارو، فیزیوتراپی کف لگن و اصلاح سبک زندگی، مانند تغییرات رژیم غذایی و مدیریت وزن باشد. باید با یک پزشک در ارتباط باشید تا برایتان یک برنامه درمانی شخصی تهیه کند.
درصد موفقیت درمان بی اختیاری با بیوفیدبک
بیوفیدبک در بیش از %۸۰ از بیماران زن، پاسخ بهتری نسبت به مردان دارند. در یک مطالعه، از بین ۲۷ بیمار که دوره درمان را تکمیل کردند، ۱۳ نفر (%۴۸) کاملاً درمان شده‌اند، ۷ نفر (%۲۶) بهبود قابل توجهی داشتند، اما کاملاً درمان نشده‌اند و ۷ نفر (%۲۶) با شکست مواجه شدند که میزان بهبودی کل %۷۴ بوده است.
هزینه درمان بی اختیاری ادرار با نوروفیدبک
هزینه درمان شما به تعداد جلسات مورد نیاز، سابقه و تجربه پزشک متخصص طب فیزیکی، به روز بودن دستگاه بیوفیدبک و موقعیت مکانی کلینیک بستگی دارد. جهت کسب اطلاع بیشتر در مورد قیمت جلسات درمان و تعیین وقت مشاوره می‌توانید با شماره تلفن‌های ما تماس حاصل فرمایید.
سؤالات متداول
درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک چقدر طول می‌کشد؟
هیچ استانداردی برای مدت زمان درمان و تعداد جلسات بیوفیدبک وجود ندارد. به طور کلی، درمان با یک برنامه درمانی ۶ الی ۸ هفته‌ای با ۲ یا ۳ جلسه در هفته شروع می‌شود. با این حال ممکن است به جلسات بیشتری نیاز داشته باشید.
هر جلسه درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک چقدر زمان می‌برد؟
طول هر جلسه درمان حدوداً بین 20 تا 30 دقیقه است.
عوارض استفاده از بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار چیست؟
این روش کاملاً بدون خطر و ضرر است، اما ممکن است به دلیل اتصال پروب کمی احساس التهاب داشته باشید.
در چه مواردی زنان دچار بی اختیاری ادرار می‌شوند؟
عوامل مهمی مانند سن، تعداد زایمان، چاقی، سیگار کشیدن، سرفه مزمن، یبوست، افتادگی رحم و یائسگی در ایجاد بی‌اختیاری ادرار زنانه نقش دارند.
مردان در چه مواردی دچار بی اختیاری ادرار می‌شوند؟
این حالت در مردان، بیشتر بعد از جراحی پروستات دیده می‌شود، البته پرتودرمانی و اختلال عملکرد اسفنکتر ناشی از بیماری‌های عصبی هم ممکن است دلیل این مشکل باشند.
سایر درمان‌های غیر جراحی برای درمان بی اختیاری ادرار چیست؟
روش‌های درمانی غیر جراحی در بی اختیاری ادرار:
- بهبود عملکرد مثانه مثانه
- انجام تمرینات عضلات کف لگن
- تحريك الكتريكی
- ابزار واژینال و مجرای ادرار
- درمان دارویی
- طب سوزنی
