داغی و سوزش کف پا: علت ها و درمان ها

داغی کف پا احساس داغی یا سوزش در پاها است. این احساس به نسبت رایج بوده و اغلب از خفیف تا شدید متغیر است. گرما و درد ناشی از داغی کف پا ممکن است در شب شدیدتر شود و نه تنها کف پاها را درگیر کند، بلکه قسمت بالای پا، مچ پا و حتی ساق پا را نیز درگیر کند.

داغی کف پا چیست؟

داغی کف پا، به مجموعه‌ای از علائم گویند که در آن پاها اغلب به طور ناخوشایندی داغ و دردناک می‌شوند. احساس سوزش و داغی ممکن است در شب شدیدتر شود و در طول روز کمی تسکین پیدا کند. علائم ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند. این گرما و درد می‌تواند به کف پا محدود شود، اما ممکن است بالای پاها، مچ پاها و حتی ساق پا را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

علائم همراه داغی کف پا

شایع‌ترین علائم داغی کف پا عبارتند از:

• احساس گرما یا سوزش، که اغلب در شب بدتر می‌شود.
• بی‌حسی در پاها
• درد شدید یا کوبنده
• احساس سنگینی در پاها
• درد خفیف در پا
• قرمزی یا گرمی بیش از حد پوست
• احساس سوزن سوزن (مور مور شدن) کف پاها

علل داغی پا

دلایل داغی کف پا بسیار است. مهم است که علت را تعیین کنید، تا بتوانید مناسب‌ترین درمان را انتخاب کنید. برخی از علل، مانند قارچ کف پا، مانند “سندروم پای ورزشکاران” یا کفش‌های خیلی تنگ، به راحتی قابل درمان هستند. در برخی موارد، علت ناشناخته است. در اینجا برخی از علل شناخته شده داغی کف پا را بررسی می‌کنیم:

نوروپاتی دیابتی

قند خون بالا و کنترل نشده‌ای که سال‌ها با شخص همراه بوده می‌تواند به تدریج به عروق خونی و اعصاب آسیب برساند. قند خون بالا باعث کاهش انتقال سیگنال از اعصاب می‌شود. خود این امر می‌تواند بر حواس قسمت‌های مختلف بدن از جمله پا تأثیر بگذارد. قند خون بالا همچنین دیواره عروق خونی را که اکسیژن و مواد مغذی را به اعصاب می‌رسانند ضعیف می‌کند. آسیب عصبی می‌تواند در سراسر بدن شما رخ دهد.

 سایرعلائم نوروپاتی محیطی عبارتند از:

• بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها یا پاها
• احساس می‌کنید که یک جوراب تنگ پوشیده‌اید
• دردهای تیز و کوبنده
• ضعف یا احساس سنگینی در پاها یا بازوها
• تعرق مفرط

درمان

اولین کاری که برای مقابله با این بیماری باید انجام دهید این است که قند خون خود را کنترل کنید. با پزشک خود در مورد راه‌های کنترل آن مشورت کنید. علاوه بر این، می‌توانید از رژیم‌های غذایی، ورزش و داروها برای کاهش قند خون خود تا محدوده سالم‌تری استفاده کنید.

نوروپاتی فیبر کوچک

نوروپاتی فیبر کوچک، یک نوروپاتی دردناک است که اغلب منجر به داغی دردناک در کف پا می‌شود. همچنین ممکن است حس در پا از بین برود. این امر در نتیجه از بین رفتن غلاف میلین رخ می‌دهد که رشته‌های عصبی را می‌پوشاند و از آن محافظت می‌کند.

علائم عمومی‌تر نیز ممکن است رخ دهد، مانند:

• خستگی
• مشکلات تفکر و تمرکز
• سردرد
• درد استخوان و عضله

درمان

درمان نوروپاتی فیبر کوچک بسته به علت زمینه‌ای متفاوت است. بنابراین می‌توانید انتظار داشته باشید که زمانی علائمتان بهبود یابد که بیماری زمینه‌ای را یافته و آن را درمان کنید. در این راه، ورزش، دارو و ترک سیگار می‌تواند کمک کننده باشد.

مصرف الکل

افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنند در معرض خطر نوع دیگری از آسیب عصبی به نام “نوروپاتی الکلی” هستند. این عارضه می‌تواند باعث درد، سوزن سوزن شدن، داغی و ضعف در پاها شود.

همچنین ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• ضعف عضلانی
• مشکلات راه رفتن
• درد سوزشی
• حساسیت مفرط به درد

درمان

بهترین کاری که یک فرد مبتلا به نوروپاتی الکلی می‌تواند انجام دهد این است که مصرف الکل خود را متوقف کند، یا به میزان قابل توجهی کاهش دهد. این کار به احتمال زیاد اولین کاری است که پزشک پیشنهاد می‌کند. برخی از پزشکان ممکن است قبل از انجام آزمایش یا ادامه درمان بر انجام آن اصرار کنند. هنگامیکه اختلال مصرف الکل در فرد بسیار شدید است، ممکن است سم‌زدایی در بیمارستان پیشنهاد شود. برخی دیگر از پزشکان ممکن است بازتوانی سرپایی را پیشنهاد کنند.

بیماری شارکو ماری توث  (CMT)

CMT، یک بیماری عصبی ارثی بوده و بر اعصابی که ماهیچه‌ها را کنترل می‌کنند تأثیر می‌گذارد. این یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم با گذشت زمان بدتر می‌شوند. یکی از علائم اولیه ضعف یا فلج در پا و دست است. ممکن است فرد در بلند کردن پای خود مشکل داشته باشد یا با بالا رفتن از پله‌ها دچار مشکل شود. همچنین با گذشت زمان، ممکن است آتروفی عضلانی رخ دهد، حالتیکه در آن عضلات دچار کاهش حجم می‌شوند.

درمان

هیچ درمانی برای بیماری Charcot-Marie-Tooth (CMT) وجود ندارد، اما درمان‌ها و متخصصین طب فیزیکی برای کمک به کاهش علائم شما می‌توانند مؤثر باشند و شما را قادر می‌سازند تا حد امکان مستقل زندگی کنید.

سندروم درد محیطی پیچیده (CRPS)

این سندروم (CRPS) در اندام، معمولاً پس از آسیب یا جراحی رخ می‌دهد که شامل آسیب عصبی است که بر سیگنال‌های مغز و ستون فقرات تأثیر می‌گذارد.

علائم آن نیز عبارتند از:

• درد سوزشی
• مور مور شدن
• حساسیت مفرط به محرک درد
• ورم
• تغییر در رنگ یا بافت پوست

درمان

شواهدی وجود دارند که درمان زودهنگام ممکن است به بهبود علائم CRPS کمک کند. اغلب، ترکیبی از درمان‌های مختلف، متناسب با مورد خاص شما، ضروری است. گزینه‌های درمانی نیز شامل داروها و درمان‌های تجویز شده می‌باشند.

اریتروملالژیا

اریتروملالژیا، یک بیماری به نسبت نادر است که شامل قرمزی پاها، داغ و دردناک بودن بدون علت شناخته شده است. همچنین شدت بیماری در افراد مختلف متفاوت است.

درمان

اریتروملالژیا قابل درمان نیست، اما گاهی اوقات به خودی خود بهتر می‌شود. بسیاری از مردم خنک کردن ناحیه درد را مؤثر می‌یابند. بالا بردن ناحیه آسیب دیده از سطح بدن نیز می‌تواند کمک کننده باشد. اگر اریتروملالژیا دارید، پوشیدن لباس‌های گشاد و عدم داغ شدن بدن، می‌تواند به پیشگیری یا کاهش حملات کمک کند.

کمبود مواد مغذی

کمبود برخی از انواع ویتامین‌های B در رژیم غذایی می‌تواند منجر به احساس داغی کف پا شود. در جمعیت امروزی، به ویژه در میان افراد مسن، آسیب عصبی ممکن است ناشی از کمبود ویتامین‌های زیر باشد:

• ویتامین B-12
• ویتامین B-6
• ویتامین B-9 (فولات)

درمان

راه حل واضح برای داغی پا ناشی از کمبود مواد مغذی، افزایش مصرف ویتامین و اطمینان از دریافت ویتامین‌های لازم است.

کم‌کاری تیروئید

تیروئید کم‌کار، تعادل هورمون‌ها را در بدن شما تغییر می‌دهد. این عارضه می‌تواند منجر به علائم گسترده‌ای از جمله آسیب عصبی شود. طبق یک مطالعه در سال 2016، نوروپاتی محیطی ممکن است نشانه اولیه کم‌کاری تیروئید باشد.

درمان

درمان نوروپاتی محیطی ناشی از کم‌کاری تیروئید در مدیریت کم‌کاری تیروئید زمینه‌ای و درمان علائم ناشی از آن است. این ممکن است شامل داروهای تجویزی، ورزش و حفظ وزن مناسب باشد.

بیماری‌های عفونی

درگیری اعصاب با عفونت‌های مختلف می‌تواند منجر به درد و داغی کف پا شود.

بیماری‌های عفونی از جمله:

• بیماری لایم
• اچ‌آی‌وی (ایدز)
• سیفلیس
• زونا

درمان

درمان داغی کف پا ناشی از عفونت، با درمان خود عفونت میسر می‌شود. برای این کار، پزشک ممکن است داروها، پمادها یا سایر درمان‌ها را تجویز کند.

بیماری پای ورزشکار

“پای ورزشکار”، یک عفونت قارچی مسری است که می‌تواند پاها، ناخن‌های پا و دست‌ها را درگیر کند. همچنین به عنوان “tinea pedis” نیز شناخته می‌شود؛ یک علامت رایج خارش بین انگشتان پا یا کف پا است، اما ممکن است با موارد زیر نیز همراه باشد:

• تاول روی پا که باعث خارش و سوزش می‌شود.
• ترک خوردگی و پوسته پوسته شدن پوست بین انگشتان پا یا کف پا
• خشکی پوست در طرفین یا کف پا
• کنده شدن ناخن‌های پا یا تغییر رنگ، ضخیم و شکننده شدن آن‌ها

درمان

اگر عارضه پای ورزشکار در شما به درمان‌های بدون نسخه و خود مراقبتی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است لازم باشد به پزشک مراجعه کنید تا یک کرم یا پماد قوی تجویز کند. اگر عفونت جدی‌تری دارید، پزشک ممکن است قرص‌های ضد قارچ تجویز کند، یا ممکن است به داروهای موضعی و خوراکی نیاز داشته باشید.

بیماری کلیوی

وقتی کلیه‌های شما به درستی کار نمی‌کنند، سموم در خون شما تجمع می‌یابند. در این حالت، عوارض مختلفی از جمله نوروپاتی محیطی ممکن است ایجاد شود که علائم آن شامل درد و داغی کف پا است. افرادی که تحت دیالیز قرار می‌گیرند، ممکن است به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای دچار درد و داغی پا شوند، زیرا دیالیز، تیامین یا ویتامین B1 را از خون حذف می‌کند. با این حال، این امر در حال حاضر نادر است، زیرا اکثر افراد همراه با درمان مکمل تیامین دریافت می‌کنند.

درمان

از آنجایی که نوروپاتی می‌تواند نشانه‌ای از دیالیز ناکافی باشد، متخصص کلیه شما احتمالاً آزمایش خون را تجویز می‌کند. بسته به اینکه چه چیزی باعث نوروپاتی شما شده است، درمان‌ها متفاوت خواهد بود. درمان علت زمینه‌ای ممکن است علائم شما را تسکین دهد. به عنوان مثال، پزشک شما ممکن است به دنبال کمبود ویتامین و مواد معدنی باشد که می‌تواند باعث نوروپاتی شود.

بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی (PAD)، شامل باریک شدن شریان‌هایی است که خون را به پاها و کف پا می‌رساند. علائم آن می‌تواند مشابه علائم نوروپاتی محیطی باشد، از جمله درد در پاها و کف پا. درد و داغی اغلب با پیاده‌روی یا ورزش ایجاد می‌شود.

درمان

درمان این عارضه بسیار مهم است، زیرا داشتن PAD نشانه ناسالم بودن عروق خونی شماست. ممکن است در موارد شدید یا زمانی که درمان اولیه به طور مؤثر علائم شما را کاهش نداده از جراحی استفاده شود.

سندروم تونل تارسال

سندروم تونل تارسال، به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن عصبی که از مچ پا تا کف پا امتداد دارد، به دلیل تورم یا آسیب فشرده می‌شود. همین عارضه می‌تواند منجر به درد شدید، ناگهانی و تیز یا تشعشعی در پا شود که می‌تواند باعث داغی کف پا شود.

درمان

درمان غیرجراحی برای این عارضه شامل مصرف داروهای ضدالتهابی یا تزریق استروئید به تونل تارسال برای کاهش فشار و تورم است. بریس‌ها، آتل‌ها یا سایر وسایل ارتوپدی نیز ممکن است به کاهش فشار روی پا و محدود کردن حرکتی که می‌تواند باعث فشردگی روی عصب شود کمک کند. همچنین بسته به شدت بیماری، پزشک ممکن است در نهایت یکی از چندین روش جراحی را برای رفع مشکل توصیه کند.

قرار گرفتن در معرض مواد سمی

قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سایر مواد شیمیایی صنعتی در مدت طولانی می‌تواند منجر به علائم نوروپاتی محیطی شود. برخی از داروها برای درمان برخی بیماری‌ها، مانند HIV یا تشنج، نیز می‌توانند باعث آسیب عصبی شوند.

درمان

اولین گام این است که از مواد سمی که باعث ایجاد مشکل می‌شوند جلوگیری کنید. پزشک شما ممکن است برای این منظور آزمایشاتی انجام دهد تا تشخیص دهد که قرار گرفتن در معرض چه نوع سمی باعث این وضعیت شده است. درمان همچنین شامل داروهای تجویزی، لیزر درمانی غیرتهاجمی یا PRP است.

شیمی درمانی

مواد شیمی درمانی که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شوند ممکن است عوارض جانبی از جمله نوروپاتی محیطی ایجاد کنند. سایر عوارض جانبی سیستم عصبی و عضلانی شیمی درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• احساس خستگی، درد یا لرزش در عضلات
• کاهش سرعت رفلکس‌ها یا مهارت‌های حرکتی
• مشکل در تعادل و هماهنگی بدن
• ضعف عضلانی
• درد

درمان

نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی و علائم آن را می‌توان تا حدودی با تنظیم و کاهش دوز شیمی درمانی کنترل کرد. (منبع) “دولوکستین” تنها دارویی است که شواهد مناسبی برای مفید بودن در استفاده از آن برای بیماران مبتلا به نوروپاتی محیطی وجود دارد.

بارداری

زنان باردار ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی که دمای بدن را افزایش می‌دهد، داغی کف پا بگیرند. افزایش بار روی پاها به دلیل افزایش وزن طبیعی و افزایش کل مایعات بدن نیز ممکن است در گرم شدن پا در دوران بارداری نقش داشته باشد.

درمان

این وضعیت معمولاً بعد از زایمان برطرف می‌شود. با این حال، در دوران بارداری، می‌توان با بالا بردن پاها از سطح بدن، استفاده از کفش مناسب و استفاده از کمپرس سرد، این بیماری را مدیریت کرد.

یائسگی

یائسگی می‌تواند باعث تغییرات هورمونی شود که منجر به افزایش دمای بدن و داغ شدن کف پاها می‌شود. اکثر زنان در سنین 45 تا 55 سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند.

درمان

بهترین درمان برای داغی کف پا در دوران یائسگی، مصرف ویتامین B کمپلکس است، زیرا کمبود ویتامین B5 نیز می‌تواند در اینجا مشکل ساز باشد. بنابراین، مصرف ویتامین B کمپلکس، شاید حدود 50 میلی‌گرم، همراه با صبحانه مناسب باشد.

سندروم گیلن باره (GBS)

سندروم گیلن باره زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله می‌کند. علائم آن شامل درجات مختلف بی‌حسی، گزگز و ضعف در پاها و کف پا است و می‌تواند بالاتنه و بازوها را نیز درگیر کند.

درمان

رایج‌ترین درمان برای سندروم گیلن باره، “ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)” است. این درمان، از خون اهدایی که حاوی آنتی بادی‌های سالم است، استفاده می‌کند. این روش برای کمک به جلوگیری از آسیب رساندن آنتی بادی‌های مضر به اعصاب شما تجویز می‌شود.

عوامل سبک زندگی

کفش نامناسب و ایستادن یا راه رفتن برای مدت طولانی، به ویژه در دمای گرم، می‌تواند منجر به داغ شدن یا سوزش کف پا شود.

درمان

اگر داغی کف پا ناشی از عادات سبک زندگی است، به سادگی با تغییر روال‌های ناسالم می‌توانید مشکل را حل کنید. انتخاب کفش مناسب و استفاده از جوراب‌های با کیفیت می‌تواند وضعیت شما را بهبود بخشد. برای مشاوره بیشتر می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.

تشخیص داغی کف پا

اولین قدم برای تشخیص علت داغ شدن کف پا، مراجعه به پزشک است. پزشک برای تعیین اینکه آیا عارضه داغی کف پا دارید یا خیر و برای یافتن علل آن، از موارد زیر استفاده می‌کند:

تست فیزیکی

پزشک، درباره سابقه پزشکی، داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید و سابقه سلامت خانواده‌تان سؤالاتی از شما می‌پرسد. وی همچنین در مورد علائمی که تجربه می‌کنید، خواهد پرسید: از چه زمانی شروع شده‌اند، و آیا چیزهایی وجود دارد که آن‌ها را تحریک کند یا تسکین دهد؟

معاینه فیزیکی، شامل علائم حیاتی شما و یک نمای کلی از نحوه عملکرد همه سیستم‌های بدنی شما خواهد بود. پزشک همچنین ممکن است چند آزمایش عصبی ساده انجام دهد تا ببیند آیا تغییری در نحوه عملکرد اعصاب شما وجود دارد یا خیر.

آزمایش خون

آزمایش‌ خون، کمبود ویتامین، دیابت، اختلال عملکرد کبد یا کلیه، عفونت، اختلالات متابولیک یا علائمی که نشان می‌دهند سیستم ایمنی بدن شما رفتار غیرعادی دارد را بررسی می‌کند.

تست‌های عملکرد عصبی

• سرعت هدایت عصبی (NCV): در این حالت، با استفاده از یک پروب، اعصاب تحریک شده و قدرت و سرعت اعصاب سنجیده می‌شود.
• الکترومیوگرافی (EMG): سوزن‌های ظریفی در ماهیچه‌ها قرار داده می‌شوند تا فعالیت الکتریکی آن‌ها را در هنگام انقباض و شل شدن آزمایش کنند.
• بیوپسی عصبی: نمونه کوچکی از بافت عصبی برداشته می‌شود تا ببینیم آیا آسیب دیده است یا خیر. با این حال، معمولاً از این کار اجتناب می‌شود، زیرا می‌تواند به اعصاب آسیب بیشتری وارد کند و معمولاً ابتدا آزمایش دیگری انجام می‌شود.

آزمایشات تصویربرداری

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): MRI می‌تواند نشان دهد که آیا اعصاب ستون فقرات تحت فشار قرار گرفته و باعث داغی کف پای شما شده‌اند یا خیر.
• توموگرافی کامپیوتری (CT): سی تی اسکن می‌تواند نشان دهد که آیا تنگی کانال نخاعی (تنگی نخاع)، فتق دیسک، تومور یا سایر مشکلات استخوانی وجود دارند که می‌تواند باعث مشکلات عصبی شود.

جلوگیری از داغی کف پا

هیچ راهی برای جلوگیری کامل از داغی کف پا وجود ندارد، اما این دستورالعمل‌ها ممکن است به رفع برخی از مشکلات کمک کند:

1. معاینات منظم از کف پا و سایر اعضای بدن را با یک متخصص انجام دهید.
2. کفشی را انتخاب کنید که مناسب باشد و تهویه مناسب را فراهم کند.
3. جوراب‌های تمیز و خشک بپوشید تا از ابتلا به بیماری پای ورزشکار جلوگیری کنید.
4. روزانه پاهای خود را از نظر علائم عفونت یا آسیب معاینه کنید.
5. اگر دیابت دارید، کنترل قند ممکن است موثرترین روش برای پیشگیری یا درمان نوروپاتی ثانویه به این علت باشد.

سؤالات متداول

آیا داغی کف پا عارضه‌ای جدی است؟

این عارضه ممکن است ناشی از آسیب عصبی در پاها باشد که نوروپاتی نیز نامیده می‌شود. بنابراین، همیشه بهتر است به محض ظاهر شدن علائم به پزشک مراجعه کنید.

داغی کف پا نشانه چیست؟

در حالیکه خستگی یا عفونت پوست می‌تواند باعث سوزش موقت یا التهاب و داغی پا شود، داغی پا اغلب نشانه آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی) است. آسیب عصبی دلایل مختلفی دارد، از جمله دیابت، مصرف مزمن الکل، قرار گرفتن در معرض سموم خاص، کمبود ویتامین B خاص یا عفونت HIV.

آیا فشار خون بالا می‌تواند داغی کف پا شود؟

 بله. فشار خون بالا همچنین می‌تواند باعث احساس سوزش و داغی در پاهای شما شود.

آیا کم آبی باعث داغی کف پا می‌شود؟

هنگامیکه به اندازه کافی آب ننوشید، بدن شما ممکن است به کم آبی، پا درد و احساس داغی پا واکنش نشان دهد.

کمبود چه ویتامینی می‌تواند باعث داغی کف پا شود؟

کمبود ویتامین B-12 در افرادی که عادات غذایی نامتعادل و نامناسب دارند ممکن است باعث داغی کف پا شود.