نوار عصب وعضله (الکترومیوگرافی یا به اختصار EMG) به منظور مشخص شدن فعالیت‌های الکتریکی عضلات انجام می‌گیرد. به طور کلی فعالیت الکتریکی نرمال برای حرکت عضلات ضروری است. این آزمایش تمام تغییرات لحظه‌ای فعالیت الکتریکی عضله را مشخص و ثبت می‌کند. با استفاده از الکترومیوگرام پزشک شما می‌تواند مشکل کودک را تشخیص داده و همچنین با آزمایش سرعت هدایت عصبی، سلامت اعصاب خارج از مغز و نخاع را مورد بررسی قرار دهد.
کاربردهای نوار عصب و عضله در کودکان
این آزمایش در اکثر مواقع برای کودکانی که در بازو یا پای خود ضعف داشته باشند، انجام می‌گیرد و با استفاده از آن پزشکان می‌توانند دلیل علائم را فهمیده و یا بررسی کنند که آیا این ضعف به دلیل بیماری عضلانی یا اختلال عصبی ایجاد شده است. نتایج آزمایشات به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت کودک را شناسایی کند و این قضیه اولین قدم برای شروع درمان خواهد بود. نوار عصب و عضله برای کودکان 3 ماهه یا بزرگتر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
به طور کلی آزمایش هدایت عصبی و الکترومیوگرافی به پزشکان کمک می‌کند تا با بررسی میزان واکنش عضلات به تحریک الکتریکی نتیجه‌گیری کنند که آیا عضلات و اعصاب کودک شما به درستی کار می کنند یا خیر.
متخصص اطفال برخی از مشکلات عصبی عضلانی را از طریق معاینه فیزیکی یا آزمایش خون می‌تواند شناسایی کند، اما بررسی بیماری‌های پیچیده‌تر ممکن است دشوار باشد. به همین دلیل، مطالعه هدایت عصبی و الکترومیوگرافی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
نوار عصب و عضله می‌تواند در تشخیص سه نوع بیماری که موجب اختلال در انقباض طبیعی ماهیچه‌ها می‌شوند، کمک کند:
- بیماری‌هایی نظیر دیستروفی عضلانی
- بیماری‌های اتصال عصبی عضلانی، که در ارتباط بین رشته عصبی و ماهیچه اختلال ایجاد می‌شود.
- اختلال در ریشه‌های عصبی، که ممکن است ناشی از اختلال یا آسیب مداوم عصبی باشد.
نحوه آماده شدن برای آزمایش
در صورتی که کودک شما به اندازه کافی بزرگ شده باشد، می‌توانید نحوه انجام آزمایش را به او توضیح دهید. شش ساعت قبل از انجام آزمایش به فرزند خود قهوه، چای، نوشابه یا شکلات ندهید، زیرا این مواد غذایی جزو محرک‌ها هستند و ممکن است مانع آرامش کودک شما در هنگام انجام آزمایش شوند.
شما می‌توانید از داروی آرام بخش به اندازه‌ای که کودک شما را آرام و یا خواب‌آلود کند، استفاده کنید. لطفا قبل از انجام آزمایش، حتماً از دستورالعمل‌های زیر پیروی کنید:
- کودک شما می‌تواند قبل از آزمایش غذا بخورد و بنوشد. هیچ محدودیتی وجود ندارد.
- کودک شما می‌تواند تا 2 ساعت قبل از الکترومیوگرافی مایعات شفاف بنوشد. مایعات شفاف به مایعاتی گفته می‌شوند که شما می‌توانید به راحتی داخل آن را ببینید. در این مایعات نباید هیچ خمیر یا تکه‌های غذایی وجود داشته باشد. به عنوان مثال آب، آب سیب، آب انگور سفید و داروی پدیالیت نمونه‌هایی از مایعات شفاف هستند.
کودک شما می‌تواند شیر مادر را ۴ ساعت و شیر خشک را ۶ ساعت قبل از الکترومیوگرافی بنوشد. همچنین تا ۲ ساعت قبل از انجام آزمایش آب یا داروی پدیالیت بنوشد. مایعات، نیمه مایعات و غذاهای جامد دیگر باید ۸ ساعت قبل از الکترومیوگرافی مورد استفاده قرار گیرند.
مصرف آدامس، شربت سرفه و آب‌نبات سفت به هیچ عنوان مجاز نیست و اگر کودک شما آدامس جویده باشد، آزمایش تا ۲ ساعت بعد به تعویق می‌افتد. در صورتی که آدامس توسط کودک بلعیده شده باشد، زمان انجام آزمایش تا ۶ ساعت پس از بلعیده شدن آن به تأخیر می‌افتد.
در صورتی که فرزندتان به داروی خاصی آلرژی دارد، حتماً به پزشک اطلاع دهید و همچنین فهرستی از تمام داروهایی که کودکتان مصرف می‌کند را به همراه داشته باشید.
کودک خود را قبل از انجام آزمایش بیدار نگه‌دارید تا در زمان انجام آزمایش خواب‌آلود شود. در صورتی که فرزند شما شیرخوار است، لطفاً شیرخشک و یا نوشیدنی حاوی مایع شفاف و همچنین در صورت استفاده کودک، پستانک او را نیز به همراه داشته باشید.
فرزندتان ممکن است پتو یا اسباب بازی مورد علاقه داشته باشد و شما می‌توانید آن را همراه خود داشته باشید. کودکان بزرگتر می‌توانند اسباب بازی و یا دستگاه‌های کوچکی که با باتری کار می‌کند و یا هدست را همراه خود بیاورند.
از فرزند خود بخواهید که شلوارک گشاد و تاپ آستین کوتاه بپوشد. بچه کودکان هنگام انجام آزمایش در لباس‌های خودشان آرامش بیشتری دارند. مطمئن شوید که پوست کودکتان تمیز و عاری از لوسیون و کرم باشد.
احتمال دارد که به کودکتان مقداری دارو داده شود تا به آرامش او کمک کند. این دارو برای چند ساعت کودک شما را خواب‌آلود نگه می‌دارد. کودک شما پس از خوردن دارو باید دراز بکشد. به هیچ عنوان او را تنها نگذارید تا در صورت بلند شدن به خود آسیب نزند. والدین می‌توانند به آرامش کودک خود کمک کنند به همین دلیل در طول آزمایش بهتر است کنار کودک خود بمانید. در برخی موارد، والدین می‌توانند در اتاق انتظار منتظر بمانند. سایر فرزندانتان را با خود به همراه نیاورید و قبل از رفتن به آزمایشگاه الکترومیوگرافی تلفن همراه خود را خاموش کنید.
آزمایش نوار عصب و عضله برای کودکان چگونه انجام می‌شود؟
- ابتدا فرزند شما بر روی میز مخصوص دراز خواهد کشید و پس از آن برچسب‌های کوچک که الکترود نامیده می‌شوند بر روی پا و بازوهای کودک شما قرار داده می‌شوند. دستگاه الکترومیوگرافی با سیم‌های این الکترودها به هم متصل می‌شوند.
- آزمایش شامل دو بخش می‌شود که اولین آن آزمایش هدایت عصبی و دومی آزمایش عضله یا الکترومیوگرافی است.
مطالعات هدایت عصبی (NCS)
در آزمایش هدایت عصبی نحوه عبور سیگنال‌های الکتریکی از طریق اعصاب کودک مورد بررسی قرار گرفته و اندازه‌گیری می‌شود. این بخش از آزمایش معمولاً ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول خواهد کشید.
ابتدا پزشک سه الکترود را بر روی قسمتی از بدن کودک شما که قرار است مورد آزمایش قرار گیرد (بازو یا پای او) می‌گذارد. سپس او از محرک برای ارسال مقدار کمی جریان الکتریکی از طریق اعصاب کودک استفاده می‌کند. الکتریسیته جریان یافته دردناک نیست و حسی همچون الکتریسیته ساکن زمانی که از روی فرش عبور کرده و دستگیره فلزی در را لمس می‌کنید، به شما می‌دهد. این الکترودها میزان قدرت و سرعت سیگنال‌های دریافتی اعصاب کودک شما را در هنگام عبور جریان، ثبت می‌کنند. به این آزمایش سرعت هدایت عصبی گفته می‌شود.
الکترومیوگرافی (EMG)
بخش دوم آزمایش، الکترومیوگرافی است. در این بخش از آزمایش، سیگنال‌هایی که در عضلات کودک شما حرکت می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفته و ثبت می‌شوند. به اطلاعات بدست آمده از این آزمایش الکترومیوگراف گفته می‌شود. الکترومیوگراف بیش از ۱۵ دقیقه طول نمی‌کشد.
ابتدا پزشک الکترود سوزنی بسیار نازک که از نظر اندازه مشابه سوزن‌های مورد استفاده در طب سوزنی هستند را در یک یا چند ماهیچه کودک شما قرار می‌دهد. در زمان انجام این‌کار کودک شما حسی همچون نیشگون گرفته شدن خواهد داشت. پس از آن پزشک همانطور که عضله در حال استراحت است و یا در حالی که کودک عضله را تکان می‌دهد، سیگنالها را ضبط می‌کند. در این مرحله کودک شما هیچ محرک الکتریکی را از طریق سوزن دریافت نخواهد کرد.
این بخش از آزمایش برخی اوقات ممکن است برای کودک ناراحت‌کننده باشد، به همین دلیل پزشکان تلاش می‌کنند که آزمایشات خود را با راحتی کودک هماهنگ کنند. اگر کودک شما واقعاً دچار ناراحتی شود، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که آزمایش را زودتر از موعد متوقف کند.
می‌توان سوزن الکترومیوگراف را به عنوان یک میکروفون توصیف کرد، چون با استفاده از آن می‌توان به صدای سیگنال الکتریکی از طریق بلندگوها گوش سپرد. اغلب کودکان از صدای ترق و ترق ناشی از سیگنالها خوششان می‌آید. کودکان گاهی این صداها را به عنوان بازی در نظر گرفته و نظر خود را در مورد صدای ماهیچه‌هایشان ارائه می‌دهند نظیر صدای باران روی سقف، قایق، خرچنگ یا موتور سیکلت. بیشتر کودکان آزمایش را بدون دردسر زیاد تحمل می‌کنند، مخصوصاً اگر والدینشان در آزمایشگاه همراه با آنها باشند.
بعد از آزمایش نوار عصب و عضله کودکان
کودک شما به راحتی می‌تواند به فعالیت عادی خود بازگردد.
نتایج آزمایش برای پزشک فرزند شما ارسال می‌شود. سپس وی نتیجه را برای شما توضیح خواهد داد. در صورتی که تمایل دارید نتایج آزمایش برای پزشک مدنظرتان ارسال شود، لطفاً قبل از ترک کلینیک نام و آدرس او را به بخش پذیرش اطلاع دهید.
بررسی نتایج آزمایش نوار عصب و عضله کودکان
- بعد از مشاهده نتایج، پزشک شما ممکن است بخواهد آزمایش یا درمان دیگری را برای بررسی بیشتر مشکل و ارائه برنامه درمانی مناسب برای کودکتان تجویز کند.
- در صورتی که مسئله غیرمنتظره‌ای در آزمایش مشخص شود، پزشک در مورد نتایج، وضعیت شناسایی شده و بهترین گزینه های درمانی با شما صحبت خواهد کرد.
عوارض و خطرات آزمایش نوار عصب و عضله برای کودکان
ممکن است که در این آزمایش برخی خطرات جزئی وجود داشته باشد: ممکن است در جایی که سوزن وارد شده است کودک شما دچار عفونت شود. برای جلوگیری از این مشکل، پزشک کودک در مورد اقداماتی که می‌توانید برای جلوگیری از عفونت انجام دهید با شما صحبت خواهد کرد همچنین ممکن است محلی که سوزن وارد شده است دچار خونریزی شود.
هزینه نوار عصب و عضله اطفال چقدر است؟
هزینه این آزمایش وابسته به مدت زمان آزمایش، نوع دستگاه مورد استفاده و همچنین میزان مهارت پزشک شما دارد.
سوالات متداول درمورد آزمایش نوار عصب و عضله برای کودکان
آزمایش نوار عصب و عضله برای کودک چگونه خواهد بود؟
ممکن است که کودک شما در هنگام وارد شدن سوزن کمی احساس درد یا ناراحتی داشته باشد. اما اکثر کودکان می‌توانند این آزمایش را بدون مشکل تحمل کنند. همچنین ممکن است عضله برای چند روز کبود شده و درد داشته باشد.
آزمایش نوار عصب و عضله چه نوع اطلاعاتی را ارائه می‌دهد؟
این آزمایشات به پزشک کمک می‌کنند تا فعالیت اعصاب و ماهیچه‌های کودک شما را به طور دقیق بررسی کند. آزمایش هدایت عصبی نحوه عبور سیگنال‌های الکتریکی از طریق اعصاب را اندازه‌گیری کرده و الکترومیوگراف سیگنال‌های در حال حرکت از طریق عضلات را ثبت می‌کند. نتیجه آزمایش می‌تواند به پزشک کودک شما کمک کند تا بسیاری از اختلالات عصبی و عضلانی مختلف را تشخیص دهد.
آیا می‌توان به کودک آرام بخش داد؟
بهتر است که به کودک شما آرام‌بخش داده نشود ویا تحت بیهوشی قرار نگیرد، می‌توان این آزمایش را با سرعت بیشتری انجام داده و اطلاعات بهتری به دست آورد. خوشبختانه اکثر کودکان این آزمایش را به خوبی تحمل می‌کنند. پزشکان تلاش می‌کنند تا به کودک شما کمک کنند تا دلیل انجام آزمایش را درک کرده و او را آرام کنند. حضور والدین در کنار فرزند می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
آیا کودک من بعد از انجام آزمایش نوار غصب و عضله می‌تواند به مدرسه برود؟
معمولاً آزمایش فقط یک ساعت طول می‌کشد و اغلب کودکان می‌توانند در همان روز به مدرسه باز گردند. برخی از والدین با توجه به وضعیت فرزندشان ممکن است ترجیح دهند که کودک آن روز به مدرسه نرود، اما همه کودکان تا روز بعد برای بازگشت به مدرسه آماده خواهند بود. فرزندشان را تا آخر روز در خانه نگه دارند. همه کودکان باید تا روز بعد برای بازگشت به مدرسه آماده باشند.
آیا آزمایش دیگری هست که بتواند جایگزین الکترومیوگراف شود؟
در صورتی که پزشک به این نتیجه برسد که کودک شما ممکن است دچار اختلال عضلانی باشد، آزمایش ژنتیک ممکن است برای تشخیص کافی باشد. اما در صورت نامشخص بودن عارضه، آزمایش الکترومیوگرافی می‌تواند دلیل کار نکردن صحیح اعصاب یا ماهیچه ها را مشخص کند. ممکن است که برخی مواقع بیوپسی عضلانی و یا آزمایش دیگری برای تشخیص صحیح مورد نیاز باشد.
نتیجه آزمایش نوار عصب و عضله چه زمانی آماده می‌شود؟
معمولاً نتایج آزمایش سریعاً مشخص می‌شود، اما برای تحلیل آن نیازمند پزشک و متخصص مغز و اعصاب خواهید بود.
تست الکترومیوگراف چقدر قابل اعتماد است؟
آزمایش الکترومیوگرافی و آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCV) که اغلب به طور همزمان انجام می‌شود، آزمایش های جامع و دقیقی هستند. (منبع)
