تاندون آشیل، ماهیچههای ساق پا را به پشت استخوان پاشنه پا وصل میکند و نیز به شما امکان خم و راست کردن انگشتان پا را میدهد، در غیر این صورت مجبور میشوید پا و پنجه پایتان را روی زمین بکشید. اگر تاندون آشیل شما کوتاه شود، در بالای پاشنه خود درد احساس خواهید کرد. این عارضه همچنین میتواند از تماس پاشنه با زمین جلوگیری کند. این عارضه در میان زنانی که اغلب کفشهای پاشنه بلند با ارتفاع 5 سانتیمتر و یا بیشتر میپوشند، رایج است. کوتاهی تاندون آشیل پا زمانی رخ میدهد که پا به طور مکرر روی پنجه قرار داشته باشد، و سپس زمانی که فرد سعی میکند پابرهنه راه برود یا کفش تخت بپوشد، دیگر نمیتواند این کشش را تحمل کند.
علائم کوتاهی تاندون آشیل
کوتاهی آشیل پا میتواند باعث درد و ناراحتی بسیار شود. علامت اصلی این عارضه، ناتوانی در روی زمین گذاشتن پاشنه پا است. علائم کلی کوتاهی تاندون آشیل پا عبارتند از:
- درد در پاشنه پا و در طول تاندون هنگام راه رفتن یا دویدن
- درد و سفتی پا هنگام صبح
- درد تاندون آشیل هنگام لمس یا راه رفتن
- مشکل داشتن در پایین گذاشتن پاشنه پا
علل کوتاهی تاندون آشیل
به طور کلی، راه رفتن روی پنجه پا، دلیل اصلی کوتاهی تاندون آشیل پایتان است. شایعترین علت کوتاهی آشیل در خانمها، پوشیدن کفشهای پاشنه بلند برای مدت طولانی است. همچنین عارضهای به نام صافی کف پا نیز میتواند باعث کوتاه شدن تاندون آشیل شود. از دیگر دلایل میتوان به، نشستن طولانی مدت (که فقط انگشتان پا روی زمین قرار میگیرند) اشاره کرد. علاوه بر این، انجام ورزشهای خاصی نیز میتواند منجر به کوتاه شدن تاندون آشیل پا شود. این ورزشها عبارتند از:
- بیسبال
- بسکتبال
- تنیس
- والیبال
- دویدن
- ژیمناستیک
- رقص (مخصوصاً باله)
- فوتبال
در کودکان، کوتاهی آشیل میتواند به علت اختلالات رشدی کودک رخ دهد. به عبارت دیگر، بدن سریعتر از تاندون رشد کند. نوزادان نیز ممکن است با این بیماری متولد شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هنگام راه رفتن با کفش تخت، در ساق پا و تاندون آشیل خود احساس درد یا ناراحتی کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که این عارضه ممکن است در کودکان نیز دیده شود، اگر کودک شما هنوز با انگشتان پا راه میرود، حتماً وی را به پزشک ببرید.
تشخیص کوتاهی تاندون آشیل
پزشک از شما میخواهد که صاف روی زمین بایستید، و اگر احساس درد در امتداد تاندون کنید، به احتمال زیاد به این عارضه مبتلا شدهاید. همچنین استفاده از اسکن اشعه ایکس میتواند به تشخیص مشکلات استخوانی شما کمک کند، و همچنین اگر قصد جراحی دارید یا به دنبال شناسایی بیماری خاصی در خود هستید، اسکن MRI ممکن است برای شما تجویز شود.
درمان کوتاهی تاندون آشیل
این عارضه اغلب بدون جراحی قابل درمان است. پزشک، برای از بین بردن علائم، ممکن است اعمال یک سری تغییرات در نوع انجام فعالیتهای روزانه را توصیه کند. فیزیوتراپ نیز تمرینات کششی خاصی را برای درمان این عارضه به شما خواهد داد. باید بدانید که ممکن است حداقل دو تا سه ماه طول بکشد تا درد ناشی از کوتاهی آشیل پا از بین رفته و بتوانید به طور طبیعی راه بروید. اگر درد شما بهبود نیافت، ممکن است برای درمان، نیاز به جراحی پیدا کنید.
داروها
اگر داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (Advil ،Motrin IB و غیره) یا ناپروکسن (Aleve) به کاهش درد شما کمکی نمیکنند، پزشک ممکن است داروهای قویتری را برای کاهش التهاب و تسکین درد تجویز کند. به یاد داشته باشید که این داروهای مسکن، فقط به کاهش درد کمک کرده و برای درمان واقعی این عارضه، باید درمانهای تجویزی پزشک را دنبال کنید.
فیزیوتراپی
تمرینات فیزیوتراپی میتوانند به کوتاهی تاندون آشیل پا کمک کنند. فیزیوتراپیست شما دستورالعملها و نیز برنامه تمرینی خاصی را به شما میدهد که باید آنها را مو به مو دنبال کنید. به یاد داشته باشید که این تمرینات را به آرامی انجام دهید، زیرا فشار بیش از حد به یک تاندون ضعیف شده میتواند باعث پارگی آن شود. تعدادی از تمرینات فیزیوتراپی که به منظور کاهش علائم کوتاهی تاندون آشیل پا توصیه میشوند، عبارتند از:
کشش در حالت نشسته
- روی یک صندلی بنشینید و پای خود را دراز کرده و پاشنه خود را روی زمین قرار دهید. در صورت امکان، پای شما باید در زاویه 90 درجه با زانویتان باشد.
- خم شوید و انگشت شست پا را به سمت بالا بکشید تا زمانی که کشش را در ساق پا احساس کنید. هرگز تا حدی نکشید که درد احساس کنید.
- این حالت کششی را حدود 20 ثانیه نگه دارید. هر روز پنج بار این حرکات کششی را در هر پنج جلسه انجام دهید.
کشش در حالت ایستاده با دیوار
- رو به دیوار بایستید و دستهایتان را به کمر بزنید.
- پای آسیب دیده خود را 15 سانتیمتر یا بیشتر از پای دیگر به عقب ببرید، که باید به اندازه طول بازو از دیوار فاصله داشته باشد. پاشنه پای عقب را به زمین فشار دهید و زانو را صاف نگه دارید.
- آرنج و زانوی جلویی خود را خم کنید تا جایی که کششی در ساق پای عقب خود احساس کنید.
- 30 تا 60 ثانیه در این حالت بمانید، سپس در صورت لزوم پاها را عوض کنید.
کشش با پله
- قسمت جلویی (سینه پا) پای خود را روی یک پله قرار دهید و پاشنههای خود را در حالت آویزان از لبه پله (مانند تصویر) قرار دهید. اگر در خانه خود پله ندارید، میتوانید روی یک تخته بایستید. دسته نرده یا مبلمان نزدیک خود را بگیرید تا نیفتید.
- پاشنه پای آسیب دیده خود را مانند تصویر روی پله قرار دهید. سپس آن را به آرامی پایین بیاورید تا زمانی که کشش را در ساق پا احساس کنید.
- حدود 20 ثانیه در این حالت بمانید. این کشش را پنج بار و پنج ست در روز انجام دهید.
ارتز
پوشیدن ارتزهایی که کمی پاشنه شما را بالا میبرند، میتواند فشار روی تاندون را کاهش دهد و نیز میزان نیروی وارد شده به تاندون آشیل را کم کند. این نوع ارتز، به کاهش قابل توجه درد و ناراحتی بسیار کمک خواهد کرد.
اولتراسوند درمانی
اولتراسوند درمانی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که در آن از امواج صوتی برای نفوذ به بافت نرم و افزایش جریان خون ناحیه تحت درمان استفاده میشود. این درمان به تسکین درد، بهبود گردش خون و در نهایت بهبود بافت کمک میکند. اولتراسوند تراپی، اغلب برای درمان آسیب و اسپاسم عضلانی از جمله درد تاندون آشیل و کوتاهی آن استفاده میشود. اولتراسوند درمانی را “سونوگرافی درمانی” یا “اولتراسوند متمرکز” نیز مینامند.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی امواج صوتی را به تاندون آشیل ارسال میکند و برای تسکین درد و بهبود جریان خون این ناحیه استفاده میشود. این درمان باعث تسریع روند بهبودی میشود. شاک ویو تراپی نیز مانند اولتراسوند درمانی، به عمق پوست نفوذ میکند.
جراحی
اگر روشهای غیرجراحی نتوانند کوتاهی تاندون آشیل پا را درمان کنند، شاید نیاز به جراحی داشته باشید. جراح متخصص، بهترین روش را برای ترمیم تاندون بر اساس وسعت آسیب، سن و سطح فعالیت بیمار و سایر عوامل اتخاذ میکند. این جراحی اساساً عضلات یا تاندونهای پشت ساق پا را بلند کرده و طول طبیعی آن را بازیابی میکند.
جلوگیری از کوتاهی تاندون آشیل
برای جلوگیری از کوتاهی تاندن آشیل، توصیه میشود از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند برای مدت طولانی خودداری کنید. همچنین اگر ورزشکار هستید یا به طور منظم ورزشهای ذکر شده را انجام میدهید، بهتر است مراقب وضعیت پا و تاندون آشیل خود باشید.
سوالات متداول
شایعترین علامت کوتاهی تاندون آشیل پا چیست؟
مشکل اصلی در پایین گذاشتن پاشنه پا است. به این حالت “راه رفتن با انگشتان پا” نیز گفته میشود.
آیا میتوان طول تاندون آشیل کوتاه شده را بیشتر کرد؟
بله. افزایش طول تاندون آشیل (ATL) یک روش جراحی بوده که هدف آن افزایش بلندتر کردن تاندون آشیل است تا بیمار بتواند با کف پا و بدون خم شدن زانو راه برود و نیز درد وی بهبود یابد. برخی از تمرینات فیزیوتراپی نیز به افزایش طول تاندون آشیل کمک میکنند.
چه مدت طول میکشد تا تاندون آشیل پا بلند شود؟
برخی از بیماران ممکن است به کمتر از سه هفته زمان نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به بیش از 5 الی 6 ماه برای درمان و افزایش طول تاندون آشیل پای خود نیاز داشته باشند.
آیا تاندون آشیل پا به طور کامل بهبود مییابد؟
اگر درمان مناسب را دریافت کنید، این عارضه در عرض چهار تا شش ماه به طور کامل بهبود مییابد.
آیا میتوان با وجود کوتاهی تاندون آشیل پا راه رفت؟
اگر به این عارضه مبتلا هستید، خبر خوب این است که هنوز میتوانید راه بروید، اما به دلیل این که باید با پنجه پا راه بروید، ممکن است برایتان دشوار باشد.