ورم مچ پا نوعی عارضۀ رایج است که بنا به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که مایعات در بافت‌های اطراف مچ پا تجمع کرده و باعث بروز درد، ناراحتی و اختلال در حرکت می‌شوند. اگرچه ورم مچ پا بیماری کم‌خطری است؛ اما می‌تواند نشان‌دهندۀ بیماری‌های خطرناک‌تری مانند نارسایی قلبی و کلیوی باشد و نادیده گرفتن آن ممکن است باعث بروز عوارض پیچیده‌تری شود. به همین دلیل مراجعه به پزشک برای تشخیص علت اصلی این عارضه و درمان کامل آن ضروری می‌باشد.
علت‌های ورم مچ پا
ورم مچ و کف پا عارضۀ رایجی است و به طور معمول باعث بروز نگرانی نمی‌شود. اما در صورتی که این ورم تداوم داشته و یا با علائم دیگری همراه باشد نشان‌دهندۀ بیماری‌های خطرناک‌تری است. در ادامه به برخی از دلایل ورم مچ پا اشاره کرده‌ایم:
اضافه وزن
اضافه وزن از سه طریق باعث ورم مچ پا می‌شود:
- افزایش فشار وارده بر روی مچ: داشتن اضافه وزن و حجم زیادی از چربی باعث می‌شود تا فشار زیادی به مچ پا وارد شود. این فشار اضافه باعث می‌شود تا رگ‌های پا کشیده شده و آسیب ببینند و در نتیجه مایعات درون بافت تجمع کنند.
- کاهش گردش خون: اضافه وزن باعث کاهش گردش خون در مچ پا می‌شود و چون به دلیل کمبود خون بافت‌ها اکسیژن مواد مغذی موردنیاز خود را دریافت نمی‌کنند مایعات درون آن‌ها جمع می‌شود.
- تغییرات هورمونی: هورمون‌های ترشح شده توسط سلول‌های چربی نیز باعث تجمع مایعات درون بافت‌ها خواهند شد.
درمان
کاهش وزن یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش ورم مچ پا می‌باشد؛ اما این روش کمی زمان می‌برد. در این مدت می‌توان به کمک برخی روش‌ها مانند پوشیدن جوراب واریس و باندهای کشی، انجام حرکات ورزشی سبک و مصرف دارو زیر نظر پزشک در زمان کوتاهی ورم مچ پا را کاهش داد.
ایستادن و یا نشستن طولانی مدت
نشستن یا ایستادن طولانی نیز باعث ورم مچ پا می‌شود. چرا که در زمان نشستن یا ایستادن ماهیچه‌ها به شدت زمان راه‌رفتن و فعالیت‌کردن، فعال نمی‌باشند. در این حالت خون موجود در پا به طور کامل به قلب پمپ نشده و در مچ پا جمع می‌شود. خطر ورم مچ پا بعد از نشستن و یا ایستادن طولانی با وجود اضافه وزن یا بیماری‌هایی بر گردش خون تأثیر می‌گذارند بیشتر می‌گردد.
درمان
روش درمان ورم پای ناشی از ایستادن یا نشستن زیاد، فعالیت منظم می‌باشد. به همین منظور هر 20 تا 30 دقیقه یک‌بار بلند شده و کمی راه بروید تا خون درون پاها گردش نماید. همچنین می‌توانید در طول این مدت با پوشیدن جوراب واریس از مچ پا محافظت کرده و از ورم آن جلوگیری کنید.
عوارض دارویی
بسیاری از داروها باعث بروز تورم در مچ و کف پا می‌شوند از جمله:
- هورمون‌ها. هورمون‌هایی مانند استروژن (که در داروهای خوراکی ضدبارداری یافت می‌شود) و تستوسترون.
- مسدود کننده‌های کانال کلسیم. نوعی داروی کنترل‌کنندۀ فشارخون که شامل نیفدیپین (Adalat, Afeditab, Nifediac, Nifedical, Procardia)، آملودیپین (Norvasc)، دیلتیازم (Cardizem, Cartia, Dilacor, Diltia, Tiazac)، فلودیپین (Plendil) و وراپامیل (Calan, Covera-HS, Isoptin, Isoptin SR, Verelan) می‌شود.
- استروئیدها. شامل استروئیدهای آندروژنیک و آنابولیک و کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون.
- داروهای ضدافسردگی. از جمله داروهای سه حلقه‌ای مانند نورتریپتیلین (Pamelor, Aventyl)، دزیپرامین (Norpramin)، آمی‌تریپتیلین (Elavil, Endep, Vanatrip) و مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO) مانند فنلزین (Nardil) و ترانیل سیپرومین (Parnate)
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- داروهای دیابت
درمان
در صورتی که احساس می‌کنید ورم مچ پای شما ناشی از دارویی است که مصرف می‌کنید، به هیچ عنوان تا قبل از مشورت با پزشک مصرف آن را قطع ننمایید. سود برخی از داروها، ارزش تحمل کمی تورم را دارد؛ اما در موارد شدید باید دارو یا دوز مصرفی آن را تغییر داد.
آسیب دیدگی
آسیب دیدگی مچ و کف پا باعث بروز تورم می‌شود. از رایج‌ترین این آسیب‌دیدگی‌ها می‌توان به پیچ خوردگی مچ پا اشاره کرد. در این عارضه رباطی که مچ پا را در جای خود ثابت نگه می‌دارد بیش از اندازه کشیده می‌شود.
درمان
نحوۀ درمان پیچ خوردگی مچ پا به میزان آسیب دیدگی بستگی دارد. پیچ خوردگی‌های خفیف را می‌توان با روش‌هایی مانند استراحت، استفاده از کمپرس سرد، بالا نگه داشتن پا و مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب ساده درمان نمود. اما در موارد شدیدتر به درمان‌های تهاجمی‌تری مانند فیزیوتراپی و جراحی نیاز است.
کم‌کاری تیروئید
غده تیروئید افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید میزان کمی هورمون ترشح می‌کند. در این حالت میزان سوخت و ساز و متابولیسم بدن کاهش یافته و با تجمع مایعات درون بافت‌ها فرد دچار ورم می‌شود.
از دیگر علائم کم‌کاری تیروئید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس خستگی
- افزایش وزن
- ناتوانی در تحمل سرما
- درد مفاصل و ماهیچه‌ها
- خشکی پوست و مو
- قاعدگی‌های سنگین و نامنظم و مشکلات باروری
درمان
روش درمان کم‌کاری تیروئید جایگزین کردن هورمون‌هایی است که بدن نمی‌تواند تولید کند. می‌توانید برای کاهش تورم از روش‌هایی مانند کمپرس سرد، جوراب فشاری و بالا نگه‌داشتن پا استفاده کنید؛ اما برای درمان عارضۀ اصلی باید به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
دیابت
افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی یا دیگر مشکلات عصبی مربوط به پا بیش از دیگران در معرض ابتلا به عفونت پا می‌باشند.
دیگر علائم دیابت شامل موارد زیر می‌شود:
- تکرر ادرار به خصوص در طول شب
- احساس عطش و تشنگی زیاد
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
- احساس خستگی زیاد
در صورت ابتلا به دیابت باید هر روز پاهای خود را برای بررسی وجود تاول یا جای زخم چک نمایید، چرا که به دلیل آسیب دیدگی عصب‌ها در صورت بروز زخم، درد آن را متوجه نخواهید شد، و این زخم به سرعت گسترش می‌یابد. در صورت تشخیص ورم یا تاول درون پا که علائم عفونت را داشت هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
درمان
در صورتی که مچ پا به دلیل دیابت دچار تورم شد باید به طور هم‌زمان هم دیابت و هم ورم پا را درمان نمایید. برای جلوگیری از بروز عوارض دیابت تا حد ممکن قند خون خود را نزدیک به سطح نرمال نگه دارید. می‌توانید برای کاهش تورم از روش‌هایی مانند کمپرس سرد، جوراب فشاری و بالا نگه داشتن پا استفاده کنید؛ اما برای درمان عارضۀ اصلی باید به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
حاملگی
در دوران بارداری بدن برای محافظت از جنین، خون و مایعات بیشتری تولید می‌کند. به همین دلیل ورم کردن یک روند طبیعی در این دوران می‌باشد، به‌خصوص در ۳ ماهه سوم بارداری. زنان در این دوران در نواحی مانند مچ و کف پا، ساق پا، صورت و دستان دچار ورم می‌شوند.
درمان
برای درمان ورم خفیف مچ پا، پیاده‌روی‌های سبک، نوشیدن آب کافی و استفاده از جوراب‌های مخصوص، می‌تواند در کاهش ورم مؤثر باشد. در درمان ورم شدید مچ پا، مؤثرترین و بهترین درمانی که در این مواقع برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، زایمان فوری است.
در صورتی که پره اکلامپسی خفیف و زایمان برای مادر زود باشد، پزشک آزمایشات خون، سونوگرافی و آزمایشات استرس را به صورت مکرر به مادر توصیه می‌کند تا مادر تحت کنترل باشد. برای پره اکلامپسی شدید حتی اگر نزدیک به زمان زایمان هم نباشید، ممکن است پزشک دستور زایمان فوری دهد. پس از آن، علائم پره اکلامپسی باید طی 1 تا 6 هفته از بین برود.
بیماری قلبی، کبدی یا کلیوی
در برخی موارد ورم مچ پا می‌تواند ناشی از بیماری‌های قلبی، کبدی یا کلیوی باشد، در این صورت، علاوه بر ورم مچ پا نشانه‌های دیگری نیز بروز خواهد کرد. جدول زیر دیگر علائم بیماری‌های قلبی و کبد و یا کلیوی را نشان می‌دهد که ممکن است در کنار ورم مچ پا رخ دهند. در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
بیماری | ورم مچ پا | علائم دیگر |
| مشکلات کلیوی | بله | احساس ضعف و خستگی کاهش میزان ادرار بالارفتن فشارخون تورم دست‌ها و صورت تنگی نفس |
| مشکلات قلبی | بله | تنگی نفس به‌خصوص در هنگام فعالیت احساس درد و گرفتگی در قفسه سینه ضربان قلب نامنظم (آریتمی) احساس ضعف و خستگی سرگیجه و از حال رفتن |
| مشکلات کبدی | بله | زردی احساس درد در شکم حالت تهوع و استفراغ احساس ضعف و خستگی ازدست‌دادن اشتها |
درمان
درمان ورم پاهای ناشی از نارسایی قلب، کبد و کلیه به شرایط زمینه‌ای بستگی دارد. مشورت با پزشک و بررسی علائم همراه برای ارجاع به پزشک متخصص مربوطه بسیار مهم است. به منظور کاهش تورم، ابتدا شرایط زمینه‌ای که باعث تورم می‌شود باید مدیریت و درمان شوند. هرچند برای بهبود علائم ورم مچ پا از روش‌های جلوگیری مانند کنترل فشارخون و داروهای رقیق‌کنندۀ خون می‌توان کمک گرفت.
لنف ادم
با بروز مشکل در عروق و یا غدد لنفاوی، حرکت مایعات درون بدن مختل می‌شود. در صورت درمان نکردن این عارضه، تجمع مایع لنفاوی در بدن می‌تواند روند درمان زخم‌ها را مختل ساخته و باعث بروز عفونت و بدشکلی اندام‌ها شود. ادم لنف یکی از عوارض رایج بعد از پرتودرمانی و جراحی برداشتن غدد لنفاوی در بیماران مبتلا به سرطان می‌باشد.
درمان
برای درمان ورم ناشی از ادم لنف باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید به‌خصوص اگر در ماه‌های اخیر تحت درمان سرطان بوده‌اید. با این حال برخی از روش‌ها مانند کشش پا و بالا نگه داشتن آن باعث بهبود علائم ورم مچ پا می‌شود.
همچنین در برخی موارد می‌توان با استفاده از دستگاه‌های فشرده‌سازی پنوماتیک جریان مایع لنفاوی را بهبود بخشید و ورم مچ پا را کاهش داد. این دستگاه‌ها با باد کردن و تخلیه مداوم کیسه‌های هوا به حرکت مایع لنفاوی کمک می‌کند.
نارسایی وریدی
ورم کردن مچ و کف پا به طور معمول یکی از علائم اولیه نارسایی وریدی می‌باشد، عارضه‌ای که در آن خون به اندازه کافی از پاها به سمت بالا و رو به قلب حرکت نمی‌کند. به طور طبیعی خون درون وریدها از طریق دریچه‌های یک‌طرفه به سمت بالا و قلب حرکت می‌کنند. زمانی که این دریچه‌ها آسیب دیده یا ضعیف شوند، خون به سمت پایین نشت کرده و مایعات در بافت‌های قسمت‌های تحتانی بدن به خصوص در مچ پا تجمع می‌کنند. نارسایی وریدی مزمن باعث تغییر حالت پوست، زخم‌های پوستی و عفونت خواهد شد.
درمان
با این که نارسایی وریدی عوارض خیلی شدیدی ندارد، اما می‌تواند ناراحت‌کننده و دردناک باشد. همچنین تغییرات قابل‌توجهی در پوست افراد مبتلا گزارش شده است. پزشک با توجه به علائم و شدت بیماری برنامه درمانی را ارائه می‌دهد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- پوشیدن جوراب‌های فشاری
- مصرف آسپرین
- بالا بردن پاها نسبت به بدن
- مصرف داروهای ادرارآور
لخته‌های خونی
لخته‌های خونی ایجاد شده در ورید از بازگشت خون از پا به قلب جلوگیری کرده و باعث ورم مچ و کف پا می‌شوند. این لخته‌ها می‌توانند سطحی بوده و در وریدهای زیر پوست ایجاد شوند و یا عمقی باشند که به‌عنوان ترومبوز عمقی وریدی شناخته می‌شوند.
لخته‌های عمیق می‌توانند بیش از یکی از وریدهای اصلی پا را مسدود نمایند و در صورت جدا شدن از دیوارۀ رگ و حرکت به سوی قلب و شش‌ها زندگی فرد را به خطر بیندازند.
از دیگر علائم این بیماری در پای آسیب دیده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد
- حساسیت به لمس
- گرم و قرمز شدن پوست
- مشخص شدن وریدها
درمان
روش درمان ورم مچ پا ناشی از لخته‌های خونی شامل مشورت با پزشک، مصرف داروهای ضدانعقاد، استفاده از درمان‌های فشرده‌سازی برای بهبود گردش خون، بالا نگه‌داشتن پا، استفاده از روش‌های درمان ترومبولیتیک، فیلتر IVC و در موارد شدید جراحی می‌شود. درمان سریع و به موقع در جلوگیری از بروز عوارض بیشتر نقش اساسی دارد.
برخی علل دیگر
- نیش حشرات: نیش حشرات می‌تواند باعث تورم پا و مچ پا شود. این به این دلیل است که وقتی یک حشره شما را نیش می‌زند، سم یا بزاق را به پوست شما تزریق می‌کند. این می‌تواند باعث واکنش آلرژیک شود که می‌تواند منجر به تورم، قرمزی و خارش شود.
- عوارض عمل‌های جراحی: جراحی باعث خروج مایعات از بافت‌ها و ورم در اندام‌های مختلف بدن می‌شود. به همین دلیل، پس از عمل جراحی، اغلب افراد دچار ورم پا می‌شوند. بدون توجه به نوع عمل جراحی، ورم پا بعد از استئوتومی، عمل مفصل زانو یا آندوسکوپی زانو رایج و قابل‌کنترل است. اما اگر ورم پس از عمل جراحی در یک یا دو هفته بهبود نیابد و فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نباشد، باید به عنوان نشانه‌ای از خطر مورد بررسی قرار گیرد.
- تغییرات هورمونی: تغییرات و نوسانات هورمونی می‌تواند باعث ورم پا و مچ پا شود. این به این دلیل است که هورمون‌ها در تنظیم تعادل مایعات در بدن نقش دارند. هنگامی که سطح هورمون‌ها در نوسان است، می‌تواند منجر به احتباس مایعات شود که می‌تواند باعث ورم شود. این تغییرات در سطح هورمون ممکن است در دوران بارداری و چرخه قاعدگی خانم‌ها پیش بیاید.
- تغذیه: رژیم غذایی نامناسب و استفاده زیاد از نمک می‌تواند باعث ورم پا و مچ پا شود. این به این دلیل است که نمک (کلرید سدیم) به بدن در حفظ آب کمک می‌کند. هنگامی که نمک بیش از حد می‌خورید، بدن شما آب بیشتری را حفظ می‌کند که می‌تواند منجر به تورم در پاها و مچ پا شود.
- پیاده‌روی: با وجود این‌که پیاده‌روی یکی از راه‌های مناسب برای گردش خون در بدن و جلوگیری از ورم پا است، برخی افراد ادعا می‌کنند که پس از پیاده‌روی دچار ورم پا می‌شوند. علت آسیب‌دیدگی و ورم پا در آن‌ها پیاده‌روی نیست؛ بلکه پوشیدن کفش نامناسب و تنگ است. پس اگر می‌خواهید از ورم پا جلوگیری کنید، حتماً کفش مناسب پیاده‌روی بپوشید.
چه زمانی بایستی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز موارد زیر هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید:
- ورم شدید، دردناک و بدون دلیل در پاها، به‌خصوص اگر این عارضه فقط در یک پا بروز پیدا کند.
- قسمت ورم‌کرده قرمز، گرم و ملتهب شود.
- تورم با تب همراه باشد.
- به دیابت مبتلا باشید و ساق، مچ و کف پای شما متورم شود.
همچنین در صورت باردار بودن و ابتلا به علائم زیر سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- ورم پای ناگهانی
- تغییر قابل‌توجه در ورم پا
- تورم در یکی از پاها
- تورم شدید و ناگهانی که با علائمی چون سردرد شدید، تاری دید، درد شدید در قسمت بالایی شکم، حالت تهوع و استفراغ و تنگی نفس همراه باشد.
مراحل تشخیص ورم مچ پا
پزشک سوابق پزشکی شما را چک کرده و شما را معاینه می‌نماید. وی در طول این معاینه ارگان‌هایی مانند قلب، شش‌ها، شکم، غدد لنفاوی، پا و کف پا را به‌خوبی بررسی می‌کند.
در هنگام معاینه برای تشخیص ورم مچ پا، پزشکان به صورت چشمی به دنبال هرگونه قرمزی، تورم و تغییر رنگ پوست در این ناحیه می‌گردند. آن‌ها همچنین مچ پا را لمس کرده تا وجود هرگونه حساسیت به لمس، گرما و ناهنجاری را بررسی نمایند. علاوه بر این، در برخی موارد برای بررسی دامنه حرکت، میزان انعطاف و وجود درد، پا را در جهات مختلف تکان می‌دهند.
همچنین پزشک بعد از معاینه و پرسش سؤالات ممکن است برای تشخیص بهتر، چند مورد از آزمایش‌های زیر را برای تشخیص تکمیلی تجویز نماید. این آزمایش‌ها برای تشخیص علت مرتبط با ورم مچ پا می‌باشند:
- اشعه ایکس: این عکس‌برداری جهت مشاهده استخوان‌ها و دیگر بافت‌ها انجام میگیرد، تا احتمال آسیب و شکستگی بررسی شود.
- آزمایش خون: از بررسی عملکرد کبد و کلیه تا شمارش سلول‌های خون، جهت ارزیابی اندام‌های مختلف، در این آزمایش انجام می‌شود تا در صورت وجود عفونت نتیجه اعلام گردد.
- سونوگرافی: جهت بررسی اندام‌ها، بافت‌ها و رنگ‌های خونی از سونوگرافی استفاده می‌شود. این سونوگرافی به تشخیص مشکلات کبد و کلیه نیز کمک می‌کند.
- نوار قلب: برای بررسی عملکرد قلب و رفع احتمال مشکل قلبی، پزشک شما ممکن است الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب انجام دهد.
- آزمایش ادرار: در آزمایش ادرار، نمونه ادرار را به صورت فیزیکی، شیمیایی و میکروسکوپی بررسی می‌کنند. این آزمایش برای تشخیص ترکیبات موجود در ادرار و میزان هر یک از آن‌ها مناسب می‌باشد. تست ادرار به بررسی احتمال دیابت و دیگر مشکلات خواهد پرداخت.
درجه بندی ورم پا چیست؟
درجه بندی تورم مقیاسی است که به تشخیص میزان تورم و مقدار مایعات جمع شده درون بافت‌ها کمک می‌کند.
پزشک قسمتی از بدن را برای بررسی میزان تورم به آرامی برای 5 تا 15 ثانیه فشار می‌دهد. بعد از برداشته شدن فشار، یک حفره بر روی پوست ایجاد می‌شود. این حفره نشان می‌دهد که در بافت زیرین مایعات تجمع کرده‌اند.
درجه بندی تورم نشان می‌دهد که چه مدت بعد از برداشته شدن فشار حفره ایجاد شده بر روی پوست به حالت عادی باز می‌گردد.
- گرید 1: حفره 2 میلی‌متر عمق دارد و پوست سریعاً به حالت عادی باز می‌گردد.
- گرید 2: عمق حفره 3 تا 4 میلی‌متر است و در کمتر از 15 ثانیه به حالت عادی باز می‌گردد.
- گرید 3: عمق حفره بین 5 تا 6 میلی‌متر است و در بیشتر از 15 ثانیه و کمتر از 60 ثانیه به حالت اولیه باز می‌گردد.
- گرید 4: عمق حفره 8 میلی‌متر است و 2 تا 3 دقیقه زمان می‌برد تا به حالت اول باز گردد.
پزشک با تشخیص درجه‌بندی ورم (swelling) مچ پا قصد دارد تا شدت و گسترش ورم را ارزیابی کند که این کار به تشخیص دقیق‌تر علت بروز ورم و انتخاب درست رویکردهای درمانی کمک می‌کند.
عوارض عدم درمان و بی‌توجهی به ورم مچ پا
از آن‌جایی‌که ورم مچ پا ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد و برخی از این علل نیز به بیماری‌های خطرناکی مرتبط هستند، سهل‌انگاری در درمان و مراجعه به پزشک عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت.
تورم در صورت درمان نشدن می‌تواند باعث بروز عوارض زیر شود:
- شدید شدن درد تورم به مرور زمان
- سختی در راه رفتن
- خشکی و سفت شدن بافت‌ها
- کشیده شدن پوست که ممکن است دچار خارش شود.
- افزایش خطر عفونت در ناحیه متورم
- ایجاد بافت اسکار بین لایه‌های بافت
- کاهش جریان خون
- کاهش توانایی شریان‌ها، وریدها، مفاصل و ماهیچه‌ها برای کشیده شدن
- افزایش خطر زخم‌های پوستی
مراقبت و جلوگیری از تشدید ورم مچ پا
در برخی موارد و در صورتی که ورم پا ناشی از نارسایی‌های قلبی، کلیوی و کبدی باشد نمی‌توان از بروز آن جلوگیری کرد، اما می‌توان به کمک پزشک علائم آن را برطرف نمود.
کنترل کردن بیماری
در صورت ابتلا به بیماری‌ای که باعث ورم پا می‌شود، داروهای خود را به موقع مصرف کنید و با دقت علائم خود را کنترل نمایید. در صورت ابتلا به بیماری‌های قلبی و کلیوی بهتر است میزان مایعات مصرفی خود را کاهش دهید.
با احتیاط ورزش کنید
اگرچه نمی‌توان همیشه در طول فعالیت‌های فیزیکی از آسیب دیدن جلوگیری کرد؛ اما با گرم کردن می‌توان تا حدودی احتمال این آسیب‌دیدگی‌ها را کاهش داد. این گرم کردن‌ها شامل پیاده‌روی یا دویدن آرام قبل از شروع فعالیت‌های ورزشی سنگین می‌شود. پوشیدن کفش مناسب اشتباهات راه رفتن را اصلاح کرده و از آسیب‌دیدن جلوگیری می‌کند. باید کفشی را انتخاب کنید که با نوع ورزش شما همخوانی داشته باشد.
جوراب فشاری یا جوراب واریس
جوراب‌های فشاری به قسمت پایین ساق پا فشار وارد می‌کنند. در برخی موارد این جوراب‌ها به جلوگیری و برطرف کردن تورم ناشی از بیماری‌های زیر کمک می‌نمایند:
- ادم لنف
- نارسایی وریدی
قبل از استفاده از جوراب‌های واریس با پزشک خود مشورت نمایید، چرا که این جوراب‌ها سایزها و انواع مختلفی دارند و باید با نیازهای شما همخوانی داشته باشند. بهتر است این جوراب‌ها را در طول روز بپوشید و در هنگام خواب در بیاورید.
رژیم غذایی
داشتن رژیم غذایی با سدیم پایین از جمع شدن مایعات جلوگیری می‌کند. فست‌فودها معمولاً حاوی میزان زیادی نمک و سدیم هستند و باعث جمع شدن مایعات می‌شوند. علاوه بر این بسیاری از غذاهای نیمه‌آماده و کنسروها نیز حاوی نمک زیادی می‌باشند به همین دلیل قبل از خرید این مواد غذایی برچسب مواد اولیه آن‌ها را به‌خوبی بررسی نمایید.
بالا نگه داشتن پا
در صورتی که در طول روز زیاد می‌ایستید بهتر است از جوراب واریس استفاده کنید و بعد از برگشت به خانه پای خود را بالا نگه داشته و یا آن‌ها را در آب بگذارید.
جمع بندی
به طور کلی ورم مچ پا می‌تواند به دلایل مختلفی مانند آسیب دیدگی، بیماری‌های زمینه‌ای و سبک زندگی رخ دهد. برای جلوگیری از این عارضه باید وزن مناسبی داشته باشید، به طور مرتب ورزش کنید و از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی خودداری نمایید. درمان ورم پا به علت بروز آن بستگی دارد. در صورت تداوم این تورم و یا همراه بودن آن با علائم دیگر بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. با رعایت اقدامات پیشگیرانه و درمان مناسب، افراد می‌توانند ورم مچ پای خود را به طور مؤثری کنترل کرده و سلامت عمومی خود را بهبود ببخشند.
سؤالات متداول
ورم مچ پای چپ نشانه چیست؟
تورم مچ در یک پا، می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد و باید توسط یک پزشک متخصص ارزیابی شود.
آیا ورم مچ پا در بارداری خطرناک است؟
ورم مچ پا در بارداری ممکن است نشانه‌ای از یک شرایط پزشکی مثل فشارخون بالا، بیماری کلیه یا دیابت باشد. برای جلوگیری از هرگونه مشکل جدی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت ورم را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
بهترین دارو برای ورم مچ پا چیست؟
درمان ورم مچ پا بستگی به علت آن دارد و بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا داروی مناسب برای شما تجویز شود. در بعضی موارد، فیزیوتراپی و درمان‌های خانگی مؤثرترند.
بهترین پماد برای درمان ورم مچ پا چیست؟
بستگی به علت ورم مچ پا دارد که کدام پماد مناسب است. در بعضی موارد، پماد‌های ضدالتهابی مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن، پراموکسین و یا هیدروکورتیزون ممکن است به کاهش ورم مچ پا کمک کنند. همچنین، پماد‌های خنک‌کننده مانند گلیسیرین و یا آلوئه‌ورا نیز می‌توانند به کاهش ورم و درد مچ پا کمک کنند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از هرگونه پماد، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا ورم کردن مچ پا بدون درد خطرناک است؟
ورم کردن مچ پا بدون درد ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد، به‌خصوص اگر به صورت مداوم و بدون دلایل قابل توجیهی اتفاق بیفتد. این ممکن است نشانه‌ای از عفونت، التهاب، آسیب یا بیماری‌های دیگر باشد؛ بنابراین، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا علت ورم را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
در صورت بروز ورم مچ پا، چه مواد غذایی نباید مصرف کنیم؟
نمک باعث می‌شود تا بدن مایعات زیادی جمع کند. این مایعات ممکن است به درون بافت نشت کرده و باعث تورم شوند. تغییر سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی کم‌نمک به بهبود علائم تورم کمک می‌کند.
چه مدت بعد از درمان می‌توان احساس بهبودی داشت؟
تورم بسته به علت ایجاد آن می‌تواند موقتی و یا دائمی باشد. به طور طبیعی این عارضه چند روز باقی می‌ماند. در طی یکی دو روز اول بیشترین میزان تورم را تجربه خواهید کرد و بعد از این مدت شروع به کاهش می‌کند.
چه زمانی باید در خصوص ورم مچ پا احساس نگرانی کرد؟
در صورتی که به صورت ناگهانی دچار ورم همراه با درد به‌خصوص در یک پا شدید، محل تورم قرمز، گرم و ملتهب شد و یا تورم با تب همراه بود سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
رایج‌ترین علت بروز تورم چیست؟
این عارضه به طور معمول ناشی از تجمع مایعات درون بافت است. تورم ممکن است درونی باشد و یا ماهیچه‌ها و لایه بیرونی پوست را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. عوامل زیادی باعث بروز تورم می‌شوند؛ اما عواملی مانند نیش حشرات، بیماری و آسیب دیدگی معمولاً باعث تورم خارجی خواهند شد.
کمپرس یخ برای ورم مچ پا چطور عمل می‌کند؟
استفاده از کمپرس یخ یا بانداژ فشرده‌سازی می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
آیا ورم مچ پا در مسافرت خطرناک است؟
به طورکلی خیر، به هنگام مسافرت بر اثر نشستن طولانی‌مدت، ممکن است مچ پا دچار تورم شود که بعد از فعالیت دوباره معمولاً بهبود می‌یابد. در صورتی که بعد از گذشت چند روز بهبودی مشاهده نکردید به پزشک مراجعه کنید.
چرا برای رفع ورم توصیه به نوشیدن مایعات می‌شود؟
نوشیدن آب و مایعات به میزان کافی باعث می‌شود بدن از حالت کم‌آبی خارج شود. در حالت کم‌آبی بدن مایعاتی که از قبل دارد را در خود نگه داشته و عمل دفع به صورت کامل انجام نمی‌شود. تا کمبود آب با نوشیدن مرتب مایعات در فواصل زمانی منظم جبران نشود تورم ادامه خواهد داشت.
آیا پتاسیم به درمان ورم مچ پا کمک می‌کند؟
پتاسیم موجود در موز و اسفناج به شکل یک ماده ادرارآور عمل کرده و به مقابله با اثر نمک کمک می‌کند.
