آرتروز زانو چه نشانه‌هایی دارد و بهترین روش درمان آن چیست؟

با افزایش سن و تحلیل رفتن بافت غضروفی مفصل زانو، آرتروز زانو رخ می‌دهد. از شایع‌ترین علائم این بیماری می‌توان به درد، خشکی و سفتی زانو، التهاب و ورم در ناحیه زانو اشاره کرد. اگرچه آرتروز زانو درمان قطعی ندارد اما می‌توان به کمک روش‌های درمان غیرتهاجمی علائم ناخوشایند آن را مدیریت نمود. برخی تکنیک‌های درمانی همچون فیزیوتراپی، لیزردرمانی، شاک ویو، طب سوزنی و تزریق استروئید و پی‌آرپی تاثیر چشمگیری در کاهش سرعت پیشرفت آرتروز و نشانه‌های ناخوشایند آن خواهند داشت. البته لازم به ذکر است که این درمان‌ها باید تحت نظر و با دستور پزشک متخصص انجام شود و پزشک با تدوین برنامه توانبخشی جامع به کنترل آتروز زانو کمک خواهد کرد. اغلب بیمارانی که مبتلا به آتروز زانو هستند هیچ‌گاه نیاز به جراحی نخواهند داشت و تا پایان عمر با مدیریت علائم و خود مراقبتی به زندگی ادامه خواهند داد.

آرتروز زانو چیست؟

آرتروز زانو بیماری است که باعث می‌شود لایه بالشتکی بین استخوان‌ها یا غضروف فرسوده شود. این بیماری، بیماری فرساینده مفصل نیز نامیده می‌شود. زانوها از پیوستن استخوان‌های ران و ساق پا به یکدیگر ایجاد می‌شوند و استخوان کوچکی در جلوی آن‌ها قرار می‌گیرد که کشکک زانو نامیده می‌شود. تمامی این استخوان‌ها با غضروف پوشیده شده است تا حرکت را راحت‌تر کرده و از ایجاد فشار بر روی استخوان‌ها جلوگیری کند. آرتروز زانو با فرسایش تدریجی غضروف آغاز می‌شود. بدون غضروف، استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند و باعث ایجاد زانو درد، از دست رفتن تحرک و تغییر حالت زانو می‌گردد.

علائم آرتروز زانو

مرسوم‌ترین نشانه آرتروز زانو، درد است. زمانی که زانو را حرکت می‌دهید، یا حتی بی‌حرکت نشسته‌اید، احتمال آسیب دیدن زانو وجود دارد. درد معمولا در نزدیکی یا روی مفصل آسیب دیده ایجاد می‌شود، اما در برخی موارد، درد ممکن است به نواحی دیگر نیز منتقل گردد. در برخی موارد، ممکن است در هنگام استراحت یا در شب درد داشته باشید. علائم دیگر این بیماری عبارتند از:

• خشکی: احتمالا پس از فعالیت نکردن یا بیدار شدن، خشکی مفصل مشهود باشد.
• درد در هنگام لمس: زمانی که فشار کمی روی زانو یا اطراف آن ایجاد کنید، ممکن است مقداری درد حس کنید.
• کاهش انعطاف پذیری: ممکن است نتوانید مفصل خود را به طور کامل حرکت دهید و حتی گاهی حس می‌کنید زانوی شما قفل شده است.
• حس خش خش در زانو: زمانی که از مفصل خود استفاده می‌کنید، ممکن است حس ساییدگی استخوان‌ها را داشته باشید و صدای تق تق بشنوید.
• خارهای استخوانی: این استخوان‌های ریز که مانند برجستگی‌های سفت هستند، ممکن است در اطراف مفاصل آسیب دیده تشکیل شوند.
• ورم: آرتروز (OA) زانو ممکن است باعث ورم مفصل گردد که افیوژن نام دارد و باعث تجمع مایعات در مفصل می‌گردد.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟

در موارد زیر ممکن است نیاز به مراجعه فوری به پزشک داشته باشید:

• به ظاهر زانو تغییر شکل داده باشد.
• زانو ثبات نداشته باشد و قادر به تحمل وزن خود روی آن نباشید.
• درد و ورم شدید داشته باشد.
• اطراف مفصل زانو قرمز باشد.
• احساس گرمی و درد در هنگام لمس زانو داشته باشید.
• زانو بی حس باشد.
• در هنگام راه رفتن و حتی زمانی که راه نمی‌روید، درد داشته باشید.

تشخیص آرتروز زانو

پزشک در طول جلسه مشاوره با شما درباره نشانه‌ها و سوابق پزشکیتان صحبت می‌کند و پس از انجام معاینات، سدر صورت نیاز دستور می‌دهد که آزمایشاتی مثل تصویربرداری اشعه ایکس و آزمایش خون را نیز انجام دهید.

پزشک در طول معاینات پزشکی به دنبال موارد زیر است:

• تورم، قرمزی و گرمی مفصل
• حساسیت اطراف زانو
• دامنه حرکتی پسیو (با کمک) و فعال (توسط خود فرد)
• ناپایداری زانو
• مشکل و سختی در گام برداشتن (شکل راه رفتن فرد)
• هر نشانه ای از صدمات عضلانی، تاندونی و رباط اطراف زانو

آزمایشات تصویربرداری

پزشک می‌تواند از آزمایشات تشخیصی زیر برای بررسی وجود آرتروز زانو استفاده کند:

• اشعه ایکس: با کمک این تصاویر می‌توان به جزئیات دقیق از ساختار تراکم استخوان دست یافت. این تصاویر می‌تواند باریک‌شدگی فضای بین مفصلی، تغییراتی که در استخوان رخ داد و شکل گیری خار استخوانی (استئوفیت) را نشان دهد.
• آزمایشات دیگر: گاهی می‌توان از ام آر آی یا سی تی اسکن برای تشخیص مشکلات استخوان و بافت نرم زانو استفاده کرد.

غضروف در تصاویر اشعه ایکس مشخص نیست، اما باریک‌شدگی فضای بین استخوان‌ها که به معنای تخریب غضروف است در آن مشخص خواهد بود. با کمک تصویر اشعه ایکس می‌توان زائده‌های استخوانی و کیست‌هایی که در نتیجه آرتروز ایجاد می‌شود، را دید. آزمایشات دیگری مثل ام آر آی یا سی تی اسکن کمتر برای تشخیص آرتروز استفاده می‌شوند.

درمان آرتروز زانو

برای بیماری آرتروز درمان قاطعی وجود ندارد اما روش‌هایی هستند که به کاهش درد و علائم ناخوشایند ناشی از آن کمک می‌کنند و در برخی موارد مانع از پیشروی آن خواهند شد.

درمان‌های اولیه و اصلاح سبک زندگی

• استراحت کنید: اولین گام برای کاهش دردهای زانو، استراحت و محدود نمودن فعالیت‌های روزمره است البته استراحت و کم تحرکی نباید بیشتر از ۴۸ ساعت به طول بیانجامد.
• فعالیت‌های جسمانی ملایم‌تری انتخاب کنید: مهم‌ترین اصلا در بهبود آرتروز زانو، تحرک داشتن است. از ورزش‌ها و نرمش‌های ملایم و آسان بهره ببرید تا زانو و مفاصل خود را تقویت کنید. پیاده‌روی، شنا، دوچرخه سواری، یوگا و تمرینات کششی بهترین گزینه درمان آسیب‌های زانو هستند.
• در هنگام بالا یا پایین رفتن از پله‌ها از عصا استفاده کنید: در هنگام بالا رفتن از پله‌ها ابتدا از زانوی سالم خود کمک بگیرید.
• وزن خود را کاهش دهید: در صورت نیاز، حتی کاهش مقدار کمی از وزن خود، می‌تواند به شدت درد زانو را کاهش دهد.
• کفش‌هایی با کفه ضخیم و فضای کافی برای انگشتان پا بپوشید: پوشیدن کفش مناسب در هنگام پیاده‌روی می‌تواند فشار روی زانو را کاهش داده و از تغییر شکل پاها جلوگیری کند.
• استفاده از گرما و سرما: هر دوی این موارد می‌توانند ورم و درد مفصل زانو را کاهش دهند. گرما، به خصوص گرمای مرطوب، می‌تواند عضلات را شل کرده و درد را تسکین دهد. سرما می‌تواند درد عضلانی پس از ورزش را تسکین داده و گرفتگی عضلات را کم کند.

درمان‌های دارویی

درمان‌های دارویی از جمله راه‌های مؤثر مدیریت علائم آرتروز زانو است که گاهی به‌صورت جداگانه و گاهی همراه با برخی درمان‌های فیزیوتراپی و توانبخشی ارائه می­شوند:

• داروهای بدون نسخه: می‌توان درد را با مسکن‌هایی مانند استامینوفن کاهش داد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آُسپرین، ایبوپروفن، ناپرکسن نیز می‌توانند درد و التهاب را تسکین دهند.
• داروهای تجویز شده: زمانی که نتوان درد را با داروهای بدون نسخه رفع کرد، پزشک ممکن است داروهای دیگری مانند مسدود کننده‌های COX-2، مثلا سلکسیب، را تجویز کند.
• داروهای موضعی: مسکن‌های موضعی به صورت بدون نسخه و با نسخه موجود می‌باشند. این پمادها مستقیما روی پوست زانو قرار می‌گیرند. در مجموع، داروهای موضعی خطرات و عوارض کمترینسبت به داروهای خوراکی، مثلا ناراحتی معده، دارند.
• دولوکستین: این دارو معمولاً به عنوان داروی ضد افسردگی تجویز می‌شود، این دارو برای درمان درد مزمنی مانند درد آرتروز نیز تایید شده است.

بریس زانو

با استفاده از زانوبندهای (بریس‌های) طبی می‌توان فشار روی زانو را کاهش داد. برای این منظور دو نوع بریس وجود دارند: بریس‌های کاهنده فشار که وزن را از روی بخش داخلی زانوی مبتلا به آرتروز بر می‌دارد و بریس‌های حمایتی که از تمام بخش‌های زانو پشتیبانی می‌کند.

بریس‌های کاهش دهنده فشار

برای رفع علائم آرتروز متوسط زانو، رایج‌ترین بریس‌ها بریس‌های کاهنده فشار هستند. این بریس‌ها از جنس پارچه و بافت کشسان می‌باشند که می‌توان آن را تراز کرده و فشار روی بخش آسیب دیده و دردناک زانو را کاهش داد. اغلب برای رفع درد بخش داخلی زانو به کار می‌رود و فشار را به خارج مفصل زانو منتقل کرده تا فشار روی مفصل آسیب دیده کم شود. این بریس‌ها مخصوص بیماران مبتلا به آرتروز زانو ساخته شده‌اند و حمایت خوبی را ایجاد کرده و در هنگام راه رفتن تراز پا را بهبود بخشیده و درد را کاهش می‌دهند.

بریس‌های کاهنده فشار سفت حمایت بیشتری را برای مبتلایان به آرتروز متوسط تا شدید زانو به همراه دارند. در طراحی این نوع بریس‌ها سه نقطه فشار در نظر گرفته شده و استحکام و حمایت مؤثر این بریس‌ها فشار روی مفصل آسیب دیده را کاهش می‌دهد. این بریس‌ها به منظور کاهش فرسودگی و پارگی بیشتر در مفصل آسیب دیده طراحی شده‌اند و فعالیت و پویایی پی در پی را آسان‌تر می‌کنند.

بریس‌های لولایی

برای درد آرتروز زانوی خفیف تا متوسط، بریس‌های زانو که لولا‌های جانبی دارند استفاده می‌شوند. جنس این بریس‌ها معمولا از نئوپرن یا بافت کشسان است و با اضافه شدن پایه‌های سفت یا منعطف در هر دو سمت بریس، ثبات بیشتری را به زانو می‌دهد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان بدون جراحی آرتروز دارد. برای کاهش درد و بهبود پویایی، قوا و توانایی، به فیزیوتراپی نیاز دارید. مهمترین اهداف این درمان آموزش کنترل علائم، افزایش سلامت زانو و طولانی کردن مدت زمانی است که به جراحی نیاز ندارید. هرچند زمان مورد نیاز برای بهبودی متفاوت است، اما ممکن است در عرض دو تا چهار هفته به طور چشمگیری بهبود یابید. ورزش‌های کششی و حرکتی برای بهبود تحرک زانوی شما مفید هستند.

پزشک ورزش‌های تقویتی لگن و زانو را به شما آموزش می‌دهد تا زانو ثبات یافته و در برابر فشار و ضربه محافظت بیشتری ایجاد شود. مبتلایان به آرتروز زانو که عضلات قوی دارند، علائم کمتری را در خود مشاهده کرده و طول عمر مفصل زانوی آن‌ها نیز بیشتر خواهد بود. پزشک برای اینکه کارهای روزانه خود را بدون ایجاد فشار روی مفصل انجام دهید، نکاتی را توصیه می‌کند.

درمان دستی

درمانی‌دستی یا منوال‌تراپی به مجموعه‌ای از تکنیک‌های ماساژ بافت عمیق، ماساژ مفاصل، منیپولیشن (جا اندازی مفصل‌ها) یا موبیلیزیشن (افزایش دامنه حرکتی مفاصل) می‌باشد که کمک می‌کند تا:

• دامنه حرکتی بیمار افزایش یابد.
• با تحریک ترشح اندورفین درد بیمار کاهش یابد.
• با از بین بردن تنش و گرفتگی عضلات، خشکی و سفتی زانو از بین برود.

مجموعه‌ای از تکنیک‌های درمان دستی در کنار فیزیوتراپی و درمان‌های دارویی تاثیرات چشمگیری بر سلامت مفاصل بیمار خواهد داشت.

تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)

روش درمانی تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) عمدتا برای کنترل آرتروز زانو استفاده می‌شود. این درمان درد آرتروز را کاهش داده و انجام فعالیت‌های درمانی را راحت ‌تر می‌کند. (منبع)

در این درمان عملکرد جسمانی بیمار بهتر شده یا حفظ می‌شود. تنس دستگاه کوچکی است که با استفاده از پدهای متصل به پوست شما شوک‌های الکتریکی کوچکی ارسال می‌کند. این شک‌ها نحوه دریافت درد در اعصاب را تغییر می‌دهند. در این روش از جریان الکتریکی با ولتاژ پایین جهت تسکین درد استفاده می‌شود. سیگنال‌های الکتریکی، سیگنال‌های درد را خنثی کرده و باعث می‌شود بیمار درد کمتری را حس کند.

طب سوزنی

از زمان‌های بسیار قدیم طب سوزنی به عنوان درمانی غیر دارویی برای رفع اختلالات مختلف استفاده شده است. در این درمان سوزن‌های بسیار کوچکی در نواحی آناتومی بدن و بر روی پوست بیمار قرار می‌گیرند. هرچند تحقیقات بیشتری برای شناخت فواید طب سوزنی نیاز است، اما در برخی تحقیقات تاثیر مثبت این درمان اثبات شده است.

در این روش با فعال شدن انواع مواد شیمیایی فعال زیستی از راه مکانیسم‌های محیطی، نخاعی و فوق نخاعی، علائم آرتروز زانو کاهش می‌یابد. مثلا طب سوزنی قادر به تحریک گیرنده‌های درد محیطی بوده و بدین ترتیب مقدار سایتوکاین‌های پیش التهابی را در بخش محیطی و نخاع کاهش می‌دهد بعلاوه، طب سوزنی با مداخله اپوئیدهای نخاعی، سروتونین‌ و غیره، انتقال مواد مضر را در نخاع کاهش می‌دهد. بنابراین این روش می‌تواند درد زانو را تسکین داده و روند بهبودی را فعال کند. (منبع)

شاک ویو

شاک‌ویو یک روش درمانی بسیار پیشرفته و مدرن با عملکردی غیرتهاجمی برای کاهش عوارض ناشی از آسیب به تاندون‌ها، عضلات و استخوان‌ها می‌باشد. این روش دارای تأییدیه سازمان غذا و دارو (FDA) می‌باشد که در آن از یک جریان امواج صوتی پالس‌دار برای تخریب بافت جای زخم‌های قدیمی و افزایش خون‌رسانی به نواحی آسیب‌دیده بدن استفاده می‌شود. شاک‌ویو روش بسیار مؤثری در درمان عوارض ناشی از آرتروز زانو و کاهش علائم دردناک آن می‌باشد.

امواج صوتی قوی شاک ویو با نفوذ به عمیق بافت آسیب دیده و از بین بردن بخش‌های نکروز شده، ترمیم مجدد بافت را تحریک می‌نماید. با تحریک فرایندهای زیستی ترمیم بافت، جریان خون بیشتری به محل آسیب دیده خواهد رسید و در نتیجه بهبودی و ترمیم غضروف، درد ناشی از آرتروز نیز کاهش خواهد یافت.

لیزردرمانی

لیزردرمانی یک روش غیرتهاجمی در مدیریت آسیب‌های بافتی است که پرتوهای نوری را با طول موج تقریبی ۳۹۰ تا ۱۱۰۰ نانومتر به محل آسیب دیده ارسال می‌نماید. طول موج جذب‌شده باعت تحریک مکانیزم‌های بیولوژیکی شده که ترمیم بافت‌ را تحریک خواهد کرد و باعث افزایش سرعت بهبود بافت آسیب دیده خواهد شد.همچنین گرمای ناشی از لیزر کم‌توان، جریان خون و اکسژن را به ناحیه آسیب دیده سرعت می‌بخشد که این مورد نیز باعث بهبودی آسیب خواهد شد.

درمان‌های تزریقی

زمانی که درمان‌های اولیه مانند کاهش وزن و مصرف دارو برای تسکین درد موثر نباشند، پزشک احتمالا تزریق‌ مواد درمانی را توصیه کند. در این گروه درمانی، چندین روش برای کاهش و رفع درد آرتروز زانو وجود دارد.

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

در تزریق پلاسمای غنی از پلاکت از اجزای خون خود بیمار برای کاهش درد و بهبود عملکرد استفاده می‌شود. این روش از نظر تئوری ترمیم و بهبودی بافت را تقویت می‌کند. سرم PRP دارای مقادیر زیادی مواد شیمیایی بیولوژیکی فعال (سایتوکائین‌ها) متفاوت است. این مواد می‌توانند هم ضد التهابی و هم پیش التهابی باشند.

در این روش ۱۰ میلی لیتر از خون بیمار سانتریفیوژ شده و از اجزای سلولی آزاد آن برای تزریق به بدن بیمار استفاده می‌شود. این امر باعث تجمع سایتوکائین‌ها شده، درد و التهاب مفصل آسیب دیده را کمتر می‌کند. احتمالا در عرض ۲ تا ۵ روز اول درد بیشتر گردد، اما به زودی رفع می‌شود. تاثیرات تزریق PRP بیش از دیگر درمان‌های تزریقی ماندگاری دارد.

تزریق هیالورونیک اسید

هیالورونیک یک ماده طبیعی می‌باشد و معمولا در مایع سیتوویال اطراف مفاصل وجود دارد. در هنگام حرکت استخوان‌ها روی یکدیگر مانند یک روان کننده عمل کرده و حرکت آن‌ها را راحت‌تر می‌کند. فشار و ضربه بر روی مفاصل را نیز دفع می‌کند. در مفاصل مبتلایان به آرتروز، مقدار هیالورونیک اسید کمتر از حد طبیعی است. از نظر تئوری، تزریق هیالورونیک به مفصل دارای آرتروز، حرکت آن را بهبود بخشیده و درد را تسکین می‌دهد.

تزریق کورتیزون

تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل ممکن است به مدت چند هفته درد را رفع کند. در این روش، پزشک نواحی اطراف مفصل را بی‌حس می‌کند، سپس سوزنی را در داخل فضای مفصل وارد کرده و دارو را تزریق می‌کند. از آنجایی که این دارو می‌تواند آسیب مفصلی را به مرور زمان بدتر کند، تعداد جلساتی که می‌توانید از تزریق کورتیزون استفاده کنید، معمولا ۳ تا ۴ جلسه در سال است.

پرولوتراپی

پرولوتراپی روش درمانی برای صدمات عضلانی اسکلتی مزمن، مانند آرتروز زانو است. در این نوع روش تزریقی، چند نوع ماده محرک (معمولا آب قند بر پایه دکستروز) به بافت صدمه دیده تزرق می‌شود. یک اصل مهم در این درمان، تزریق مقادیر کمی از ماده محرک در چندین رباط و تاندون دردناک و فضای مفصلی هم جوار است که در طی چندین جلسه انجام می‌شود.

در پرولوتراپی با کپی برداری از پاسخ به صدمه، التهاب کنترل شده‌ای ایجاد می‌گردد. با این روش سلول‌ها فریب خورده و پیام ایجاد زخم جدیدی را دریافت می‌کنند. این امر باعث می‌شود سلول‌ها عوامل ترمیم کننده و رشد را برای ترمیم اولیه رها کنند. فاکتورهای زیر در پاسخ التهابی اولیه وجود دارند:

• فیبروبلاست: سازنده کلاژن و غضروف
• کنروسیت‌ها: سلول‌های سازنده غضروف هستند. کنروسیت‌ها تنها سلول‌های غضروفی در بدن انسان هستند. تمامی غضروف دیواره‌ای از سلول‌های کندروسیتی است.
• استئوسیت‌ها: سازنده استخوان

اوزون تراپی

اوزون یک شکل آلروتروپیک (دگر شکل) اکسیژن می‌باشد و ویژگی‌های ضد التهابی و ضد درد و تغذیه‌ای دارد. اوزون برای رفع درد آرتروز مفصل‌ها بسیار مفید است. افزایش اکسیژن بافت، کاهش درد و رفع التهاب در بیماران اسکلتی عضلانی مبتلا به آرتروز را می‌توان با دستگاه ضد درد درمان کرد.

جراحی آرتروز زانو

اکثر مبتلایان به آرتروز زانو هرگز نیاز به جراحی نخواهند داشت. اما، در صورتی که علائم شدید باشد و دیگر درمان‌ها موثر نبودند، احتمالا نیاز به جراحی داشته باشید.

جراحی آرتروسکوپی

در این روش درمانی، جراح لوله نازکی که یک دوربین در آن وجود دارد را از طریق برش کوچک ایجاد شده بر روی پوست شما به داخل زانو می‌فرستد تا داخل زانو را مشاهده کند. سپس می‌تواند غضروف آسیب دیده را بردارد. غضروف پوشش نرمی است که از استخوان‌ها در مفصل محافظت می‌کند. در این روش می‌توان زانو را شستشو داد یا تمیز کرد تا تکه‌های استخوانی و غضروفی سستی که باعث ایجاد درد می‌شوند، جدا شوند.

چه عواملی احتمال بروز آرتروز زانو را افزایش می‌دهند؟

موارد زیر جز عواملی هستند که می‌توانند بر احتمال بروز آرتروز زانو موثر باشند:

• سن: آرتروز زانو یک بیماری پیشرونده ناشی از تخریب مفاصل است و هر چه سنتان بالاتر برود، احتمال تخریب غضروف مفاصلتان بالاتر می‌رود.
• ژنتیک: نقایص مادرزادی یا مشکلات مفصل می‌تواند از عوامل موثر در بروز آرتروز زانو باشد.
• اضافه وزن: چاقی یا اضافه وزن در طول زمان باعث می‌شود که فشار بیشتری بر زانو وارد شود، درنتیجه احتمال ابتلا به آرتروز زانو را تشدید می‌کند.
• آسیب دیدگی: صدمات جدی یا تکراری در زانو بعد از گذشت چند سال به شکل آرتروز زانو بروز می‌کند.
• جنسیت: زنان در دوره یائسگی بیشتر از مردان در معرض آرتروز زانو قرار دارند.
• اختلال رشد: بدشکلی‌هایی مانند زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی، فشاری بیش از حالت نرمال بر بخش‌های مشخصی از زانو وارد می‌کند و تخریب غضروف این نقاط را سرعت می‌بخشد.
• مشکلات پزشکی و بیماری‌های زمینه‌ای: افراد مبتلا به دیابت، کلسترول بالا، همکروماتوز (بالا بودن آهن خون) و کمبود ویتامین دی بیش از دیگران در معرض ابتلا به آرتروز قرار دارند.
• کم‌تحرکی و ضعف عضلات: افرادی که عضلات همستریگ و چهارسر ضعیفی داشته باشند و در طول عمر خود کم ورزش کرده‌باشند، به احتمال بیشتری به آرتروز زانو مبتلا خواهند شد.
• فعالیت جسمی زیاد و تکراری: ورزشکارانی که از مفاصل خود زیاد استفاده می‌کنند و یا افرادی که شغلشان به گونه‌ای است که تحرک زیادی دارند بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو خواهند بود.

چگونه از ابتلا به آرتروز زانو جلوگیری کنم؟

نمی‌توان از بروز آرتروز به طور کامل جلوگیری کرد. اما می‌توانید با پیشگیری از آسیب دیدن زانو و داشتن زندگی سالم، احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید.

• وزن مناسب خود را داشته باشید.
• استراحت کافی داشته باشید.
• روی سبزه‌ها یا سطوح نرم بدوید.
• با حرکات ورزشی ساده، مانند شنا یا دوچرخه سواری، در ورزش‌های خود تنوع ایجاد کنید.
• حرکات کششی سبک را به ورزش‌های روزانه خود اضافه کنید.
• نحوه خوابیدن خود را اصلاح کنید و از بالش زیر زانوهایتان استفاده نمایید یا هنگامی که به پهلو می‌خوابید بین زانوهایتان بالش قرار دهید.
• آب به میزان کافی بنوشید و یک رژیم غذایی سالم سرشار از مواد غذایی مفید و ضدالتهابی پیش بگیرید.
• عضلات پای خود را تقویت کنید و ورزش منظم را فراموش نکنید.
• فشار زیادی به زانوهایتان وارد نکنید.
• از کفی‌های طبی استفاده کنید و کفش‌های مناسب بپوشید.

سخن آخر

آرتروز درمان ندارد، بنابراین باید از پیشرفت این بیماری جلوگیری شود. بهترین درمان برای آرتروز روش‌های بدون جراحی می‌باشد. درمان آرتروز با روش‌های غیرتهاجمی آغاز می‌گردد و زمانی که این درمان‌ها موفق نبودند، گزینه‌های جراحی بررسی می‌شوند. برای داشتن سبک زندگی سالم و تسکین درد باید یک تیم متشکل از متخصصین چند رشته‌ای شما را همراهی کنند. اگر سن شما بیش از ۴۵ سال باشد و درد زانو دارید، به منظور بررسی‌های بیشتر باید به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

آیا پیاده روی برای آرتروز زانو خوب است؟

پیاده روی یک فعالیت بدنی ملایم است که فشار زیادی بر مفاصل وارد نمی‌کند و یک گزینه بسیار خوب برای بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز زانو به شمار می‌رود. بعلاوه پیاده روی باعث افزایش بازه حرکتی و جلوگیری از خشکی زانو می‌شود.

آیا جراحی زانو می‌تواند آرتروز را از بین برد؟

شاید بتوان جراحی را تنها راه از بین بردن کامل آرتروز زانو دانست اما این روش باتوجه به سختی‌های بسیار، دوران نقاهت طولانی و عوارض آن به عنوان راه‌حل نهایی و در شرایط حاد انتخاب خواهد شد.

آیا برای درمان آرتروز زانو باید از بریس استفاده کرد؟

استفاده مداوم از بریس زانو در کنار افزایش پایداری زانو، می‌تواند قدرت اتکای فرد بر زانوهایش را نیز افزایش دهد. اما نکته مهم این است که استفاده مدام از بریس زانو می‌تواند باعث ضعف عضلات پا شود، بنابراین این درمان باید حتما با دستور و نظر پزشک انجام شود.

چه چیزی باعث بدتر شدن آرتروز زانو می‌شود؟

گذر زمان و فشار وارد بر مفصل باعث بدتر شدن آرتروز زانو می‌شود؛ مصرف دارو و فیزیوتراپی برای کاهش نشانه‌ها و شاید کاهش پیشروی بیماری موثر است.

دوره ریکاوری آرتروز زانو چقدر است؟

بازیابی توان عضلات برای پشتیبانی از مفصل به حدود شش هفته زمان نیاز دارد. بعد از سه ماه می‌توان به کارهای روزانه برگشت و ورزشهای متناسب با وضعیت بیمار را آغاز کرد، اما طولانی شدن دوره ریکاوری نباید منجر به ناامیدی بیمار شود.

آیا بالا فتن از پله برای آرتروز زانو خوب است؟

خیر؛ بالا رفتن از پله، پیاده روی و حتی ایستادن هم برای کسانی که به مشکل آرتروز زانو با پارگی رباط زانو مبتلا شده‌اند، دردناک است. تقویت عضلات زانو یکی از راههای پیشگیری از مشکلات زانو و مدیریتی مشکلی است که دارید.

مدت زمان استفاده از بریس در آرتروز زانو چقدر است؟

این مدت زمان توسط پزشک تعیین خواهد شد اما بهتر است که روزانه بیشتر ۸ تا ۱۰ ساعت از آن استفاده نشود و به مرور نیز با بهبود یافتن علائم استفاده از آن کمتر شود.

آیا آرتروز زانو ممکن است در هر دو مفصل زانو رخ دهد؟

بله در موارد بسیار پیشرفته ممکن است آرتروز زانو هر دو مفصل را درگیر کنند.

بهترین ورزش‌ها برای درمان آرتروز زانو کدام است؟

شنا و دوچرخه سواری بهترین ورزش‌ برای کسانی است که مبتلا به آرتروز زانو هستند.

برای کوهنوردی یا بالارفتن از پله با آرتروز زانو چه باید کرد؟

به خاطر داشته باشید که بیشترین فشار در زمان بالا رفتن از پله و کوه بر شما وارد خواهد شد، بنابراین کفش مناسب به پا کنید و پای سالم را ابتدا حرکت دهید. هنگام پایین آمدن ابتدا پای آسیب دیده را قرار دهید و سپس پای سالم.

چه ویتامین‌ها و مواد مغذی در درمان آرتروز زانو موثرند؟

مکمل‌های امگا ۳ و گلوکوزامین در بهبود آرتروز زانو موثر هستند.